دو زلزله قدرتمند روز گذشته (جمعه) به فاصله چند ساعت منطقه جنوب فیلیپین را لرزاند که اولین زلزله با قدرت ۷.۴ ریشتر باعث کشته شدن دستکم هفت نفر، رانش زمین و تخلیه مناطق ساحلی اطراف به دلیل ترس از سونامی شد.
زلزله نیمه شب یازدهم مهر در زواره اصفهان این سوالات را مجددا مطرح کرد که چرا اغلب زمینلرزهها در شب و نیمه دوم سال به وقوع میپیوندند و چرا شهروندان قم و تهران بهرغم فاصله قابلتوجه با مرکز زمینلرزه آن را حس کردند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به زلزله شب گذشته در زواره گفت: گزارشهای اولیه و بازدیدهای انجامشده بعد از زلزله ، حاکی از خسارت دیدن تعدادی از اماکن مسکونی و ایجاد ترک در بناهای ساختمانی و ابنیه تاریخی در شهرها و روستاهای منطقه زواره است.
رییس بخش زلزله شناسی مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه شب گذشته هیچ زلزله ای در تهران ثبت نشد و مردم زلزله اصفهان را احساس کردند، گفت: زلزله زواره اصفهان را سایت آمریکایی و اروپایی لرزه نگاری هم ثبت کرده است.
مناطق آسیبدیده از جمله روسیه، ژاپن و سایر کشورهای اقیانوس آرام، سامانههای هشدار سونامی خوبی دارند. این سیستمها به سرعت فعال شدند و به مقامات اجازه دادند تا هشدارها را صادر کرده و دستور تخلیه را صادر کنند. این امر به مردم اجازه داد تا به زمینهای مرتفعتر نقل مکان کنند که نقش مهمی در جلوگیری از تلفات مرتبط با سونامی داشت.
استاد زلزله شناسی میگوید: تغییر در کشش گرانشی در ماهگرفتگی مانند افزایش اندک نیروهای جزر و مدی در طول ماه کامل یا نو میتواند باعث تغییر شکلهای جزئی در پوستهی زمین شود، اما این فشار برای ایجاد یک فاجعهی طبیعی بزرگ مانند آتشفشان یا زلزله بسیار ضعیف است. ماهگرفتگیها به طور منظم – چندین بار در سال – اتفاق میافتند و سوانح طبیعی نیز یک اتفاق مداوم در زمین هستند. با توجه به اینکه هر دو رویداد چقدر مکرر اتفاق میافتند، اجتنابناپذیر است که گاهی اوقات همزمان شوند.
به گفته آژانس بشردوستانه سازمان ملل، تیمهای امدادی با بالگرد در حال جستجوی بازماندگان زلزله ۶ ریشتری روز یکشنبه در روستاهای دورافتاده افغانستان هستند که تاکنون دستکم ۱۱۰۰ کشته بر جای گذاشته است. همچنین دستکم ۳۵۰۰ تن دیگر نیز زخمی شدهاند.
استاد پژوهشکده بینالمللی زلزله شناسی میگوید: «در حالی که آتشفشان دماوند در حال حاضر خاموش است، وجود دودخانها و چشمههای آب گرم نشان میدهد که توده ماگمای داغ وجود دارد. هرچند فعالیتهای کنونی دماوند مانند فورانهای شدید نیست، اما پایش و رصد مستمر آن ضروری است.»
رئیس بخش زلزله شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، توضیح میدهد که اگر در شرایط فعلی امکان جابهجایی انبار نفت شهران وجود ندارد، حداقل اقداماتی برای جلوگیری از تبعات ازهمگسیختگی گسلی در نظر گرفته شود؛ چون این تاسیسات وسط حریم گسل شمال غرب تهران قرار دارد و اگر حجمی از سوخت جاری شود، ممکن است تا اواسط غرب تهران جریان پیدا کند و مسیر بزرگی را در معرض خطر قرار دهد.
دانشیار پژوهشکده مهندسی سازه پژوهشگاه بینالمللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به اهمیت پناهگاهها و فضاهای امن در شرایط بحران، تأکید کرد: طراحی این فضاها باید بهگونهای باشد که در برابر انفجارهای احتمالی نیز مقاوم باشند.