کیسه دوزیِ ۵ هزار میلیاردی صدا و سیما برای خزانه!

سال‌هاست در گوشمان ناله سر می دهند که وضعیت خراب است، که تحریم‌ها امانمان را بریده، که بودجه انقباضی است، که برای توسعه سرمایه نداریم و از این قبیل بهانه ها که شاید بتوانند فشار اقتصادی که کمر مردم را خم کرده، به نوعی توجیه کنند. حال تصور کنید قرار است در سال آینده، از جیب تک تکِ همین مردم، ۶۶هزار تومان خرج یک سازمان شود که نزد اکثریت مردم کمترین اعتبار را دارد. در شرایطی که  مشکلات مالی کشور در اوج راکد مانده، اعتباری برای افزایش یارانه وجود ندارد و قرار است فشار مالیاتی و عوارض خروج از کشور و مبالغ جرائم نیز زیاد شود، طبق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، میزان بودجه تخصیص یافته به سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، ۵ هزار و ۲۸۹ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. میزان بودجه این سازمان در سال ۱۴۰۰، برابر با ۳ هزار و ۳۸۴ میلیارد تومان بوده که نشان‌دهنده رشدی ۵۶ درصدی است.

میلیاردها پای چه ریخته می شود؟

این رقم حوزه‌های تولید و پخش خبر، مستندات خبری و گزارش، تولید و پخش سیما، تولید و پخش صدا و البته حمایت از تولید محتوا در فضای مجازی را شامل می‌شود. همچنین بیشترین رقم اختصاص یافته از این بودجه ( ۳ هزار و ۸۷۲ میلیارد تومان ) قرار است در بخش تولیدات تلویزیونی صرف شود. از سوی دیگر سازمان صداوسیما همانند وزارت ورزش پیش از این مکلف شده بود که درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به خزانه داری کشور واریز کند که حالا قرار است این وجه به نسبت ۳۰ به ۷۰ به ترتیب در اختیار وزارت ورزش و صداوسیما قرار بگیرد. این در حالی است که در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۱۴۰۰ سهم سازمان صداوسیما برای تولید برنامه‌های صوتی و تصویری معادل ۲۶۱۹ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که این میزان، در نهایت به رقمی برابر با ۳ هزار و ۳۸۴ میلیارد تومان رسید. این در حالی است که بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای سال ۱۴۰۱ حدود پنج‌ هزار و ۳۸ میلیارد تومان برآورد شده، در صورتی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارای زیر مجموعه‌های بسیار گسترده‌ای چون معاونت‌های فرهنگی، هنری، مطبوعات و... سازمان سینمایی، اداره‌های کل ارشاد استان‌ها، اداره‌های فرهنگ و ارشاد شهرستان‌ها، صنوف فرهنگی و هنری (خانه کتاب، خانه موسیقی، خانه تئاتر، خانه سینما) و... است و ‌بیش از صدهزار هنرمند را زیر پوشش دارد و مقدار قابل توجهی از بودجه‌هایی که سال گذشته برای سازمان‌ها و بخش‌های مختلف هنری در نظر گرفته بود هنوز پرداخت نکرده است!

توجیه اقتصادی بودجه رسانه ملی چیست؟

در ماجرای بودجه صدا و سیما یک دور باطل وجود دارد و هر سال هم تکرار می شود. طی سال های اخیر افزایش بودجه صدا و سیما تقریبا هر سال بی وقفه اعمال شده است. هر سال واکنش های تند و منفی را برانگیخته و هر سال عملکرد این سازمان و خروجی شبکه‌های آن زیر سوال رفته است.  چراکه طی سال‌های اخیر با وجود صرف بودجه‌های سنگین همواره با افت کیفی برنامه‌ها و انتقادهای مخاطبان روبه رو بوده است. این چنین است. به طوری که این روزها می‌بینیم شبکه نمایش خانگی و حتی نت فلیکس در میان مردم، محبوبیت و کاربرد بیشتری دارد. این در حالی است که پیمان جبلی، سکان دار صدا و سیما، همان زمان که روی کار آمد مدعی شده بود که صداوسیما باید منعکس‌کننده مطالبات، خواسته‌ها و دغدغه‌های توده مردم باشد اما به نظر می رسد، برای اینکه رسانه‌ای را که در افواه به «میلی» میل کرده بود دوباره به ریل «ملی» بازگرداند هنوز راه درازی در پیش دارد. 

او هم یک «امام صادقی» است!

پیمان جبلی نیز مانند بسیاری از رجال سیاسی ایران، دانش‌آموخته دانشگاه امام صادق (ع) در رشته فرهنگ و ارتباطات است. همان طور که از سرافراز، رئیس پیشین صدا و سیما، به عنوان پدر «پرس‌تی‌وی» یاد می‌شود، می‌توان از جبلی نیز به عنوان یکی از عاملان رشد و ترقی «العالم» یاد کرد. پیمان جبلی در صدا و سیما پست‌های مختلفی داشت؛ از معاونت سیاسی تا معاونت برون‌مرزی و معاونت خبر. جبلی همچنین بر سر انتشار اخبار مذاکرات هسته‌ای از سوی «پرس‌تی‌وی» با دولت قبل درگیر شده بود و همچنین در جریان بازداشت «مرضیه هاشمی» چهره رسانه‌ای این شبکه، کمپینی را برای آزادی او راه‌اندازی کرده بود.

عملکرد جبلی تا این لحظه یادآور مسیر نزولی است که این سازمان تاکنون تجربه کرده است. کرسیِ نشینان صدا و سیما در هر دوره ، تلویزیون ملی را بی اعتبار تر، محدود تر، جهت گیرتر، غیرمردمی تر و رادیکال تر کردند. حال جبلی حسن ختام روسای سازمان تا این لحظه است. رئیسی که از سابقه کاری و خط و مشی او می توان حدس زد که ده سال آینده صدا و سیمای ایران قرار است به کجا ختم شود. هر چند به نظر می رسد او بودجه ۵ هزار و ۲۸۹ میلیارد تومانی سازمان صدا و سیما را تحت امر دارد اما علاوه بر این مبلغ، در ردیف‌های ۸۹ و ۹۰ ردیف‌های متفرقه، یک ۲هزار و ۴۲۵میلیارد تومان و یک ۲۰۷میلیارد تومان دیگر هم مربوط به صدا و سیماست که مجموعا ما را به عدد ۷ هزار و ۹۲۱ میلیارد تومان می رساند! رقمی که جبلی می تواند آن را گشاده دستانه، خرج شعار «انعکاس مطالبات، خواسته‌ها و دغدغه‌های توده مردمِ» خود کند!