نیاز بازار به نفت ایران چقدر است؟

آخرین تصمیم نشست وزارتی اوپک‌پلاس ادامه تصمیم ماه پیش مبنی بر ادامه افزایش تولید روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت در روز برای ماه مارس ۲۰۲۲ بود که با توجه به گزارش کمیته فنی و ارزیابی‌های کارشناسان از چشم انداز اقتصاد جهان و متغیرهای تعیین‌کننده در وضع عرضه و تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۲، کشورهای عضو ائتلاف اوپک‌پلاس همگی در تصمیم به افزایش تولید ۴۰۰ هزار بشکه‌ای اشتراک نظر داشتند.

 البته اوپک‌پلاس دوباره بر رصد و نظارت مداوم و منظم خود بر تحولات بازار و انجام هرگونه اقدام لازم برای حفظ ثبات حاکم بر بازار نفت تأکید کرد و همگی کشورها به تلاش‌های جمعی خود برای حفاظت از دستاوردهای این توافق ادامه خواهند داد. بر اساس تازه‌ترین آمار و گزارش‌های منتشر شده، به لطف بهبود شاخص‌های اقتصادی در جهان به‌ویژه اقتصادهای بزرگ مصرف کننده نفت و پایبندی مناسب کشورهای عضو اوپک‌پلاس، که در ماه نوامبر به حدود ۱۲۲ درصد رسید، بازار جهانی نفت، با  وجود بعضی از نگرانی‌ها درباره شیوع ویروس سویه اُمیکرون، در مسیر رضایت‌بخش برای توازن و ثبات در حال حرکت است.

کشورهای عضو ائتلاف اوپک‌پلاس نیز از شرایط کنونی رضایت دارند و تلاش جمعی همه تولیدکنندگان، بر حفظ و پایدار کردن ثبات کنونی بازار نفت متمرکز شده است.

بازار جهانی نیازمند افزایش عرضه نفت از سوی ایران

در این میان اما تمایل کشورها برای حضور ایران در بازار نمایان شده، آنطور که جواد اوجی - وزیر نفت گفته است "بی‌شک، بازار جهانی نیازمند افزایش عرضه نفت از سوی ایران است و ما آمادگی داریم در سریع‌ترین زمان ممکن، مقدار عرضه نفت خود به بازارهای جهانی را افزایش دهیم".

به گفته وی مسئله بحران انرژی و گاز در اروپا یک مسئله جدی است که به جز با همکاری میان تولیدکنندگان بزرگ منابع هیدروکربوری قابل حل و فصل نیست و جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت و گاز در سطح جهان و با تکیه بر ظرفیت‌های عظیم منابع هیدروکربوری و توان تولید خود آمادگی دارد تا در این زمینه وارد عمل شود.

وزیر نفت درباره قیمت نفت در بازار نیز گفت: اصولا، کارکرد و هدف اوپک، قیمت‌گذاری در بازار نفت نیست. قیمت جهانی نفت بر اساس مجموعه‌ای از شاخص‌های عرضه و تقاضای جهانی تعیین می‌شود و همه کشورهای عضو ائتلاف اوپک‌پلاس، خواهان سطح قیمتی مناسب برای تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و اقتصاد جهانی هستند. تولیدکنندگان اوپک‌پلاس از ثبات نسبی حاکم بر بازار رضایت دارند و به تلاش و تعهد خود برای حفظ و تقویت این ثبات ادامه می‌دهند.

به گفته وی با این حال، چنانچه مصرف‌کنندگان جهان به‌ویژه اقتصادهای بزرگ از سطح کنونی قیمت و مقدار عرضه نفت ناراضی هستند و آن را به ضرر منافع خود می‌دانند، بهترین پیشنهاد من به آنها، لغو هرچه سریع‌تر تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه آمریکا علیه ایران و باز کردن فضا برای بازگشت تولید ایران با حداکثر توان به بازارهای جهانی است.

ایران با قدرت وارد بازار می شود

در مجموع به نظر می رسد که فرصت برای حضور ایران در بازار نفت بیش از همیشه باشد و با توجه به پتانسیل های ایران پیش بینی می شود که ایران بتواند در زمان کوتاه به جایگاه قبلی خود برسد؛  جواد یارجانی - مدیرپیشین امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت در همین رابطه به ایسنا گفت: اکنون موقعیت مناسبی برای ورود ایران به بازار نفت است و شکی در این مساله وجود ندارد، آنچه که تاکنون وجود داشته ناعادلانه بوده و اصلا نباید چنین تحریمی بر یک ملت تحمیل شود اما طی این سال ها ایران که جزو بزرگترین تامین کنندگان دنیا بوده، با روش های خصمانه از بازار نفت دور شده است.

وی اظهار کرد: هدف تنها این نیست که نفت را صادر کنیم، صنعت نفت ایران تامین کننده ارز و بسیاری از پروژه ها بوده و بیشترین خدمات را به کشور ارائه داده که اکنون نیازمند سرمایه گذاری است، در حال حاضر بسیاری از تجهیزات باید بازسازی شوند اما طی سال های اخیر به دلیل تحریم های اعمال شده دچار کاستی هایی شده ایم.

قیمت بالای ۹۰ دلار مشکلاتی را به دنبال دارد

مدیرپیشین امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت با اشاره به وضعیت بازار نفت، گفت: حذف کشورهای مهم نفتی در برهه های زمانی مختلف می تواند ضربه هایی را به بازار وارد کند و اکنون نیز در همین موقعیت قرار داریم. نفت بالای ۹۰ دلار ممکن است برای کشورهای صادرکننده منافع کوتاه مدتی را به دنبال داشته باشد اما در طولانی مدت نفت با قیمت خیلی بالا مشکلاتی را ایجاد می کند، چراکه باعث می شود نفت های غیر مرسوم رشد بیشتری پیدا کنند.

یارجانی با بیان اینکه در دوره هایی قیمت ها را افزایش می دهند و منافع خود را دنبال می کنند، اظهار کرد: برای این عدم حضور در بازار نفت صدمات زیادی را به دنبال دارد که امیدواریم به زودی این معظل برطرف شود؛ بی شک با بازگشت ایران تمام معضلات نفت و گاز در دنیا برطرف نمی شود اما این مساله از نظر روانی می تواند به بازار نفت کمک کند که به سمت تعادل پیش برود اما احتمال جانشینی ایران برای نقش آفرینی در زمینه صادرات گاز به اروپا در صورت وجود اراده سیاسی برای آن سال ها زمان خواهد برد.

وی با بیان اینکه ایران این پتانسیل را دارد که نقش مهم تری را در تامین انرژی اروپا ایفا کند، گفت: نباید فراموش کرد که روسیه بیشتر تامین کننده گاز است، حتی برای دور زدن اوکراین و سرمایه گذاری بسیار سنگین مشترک با آلمان با دو خط لوله مستقیم پیشرفته زیر دریا به آلمان وصل شده است، در نتیجه با ورود نفت ایران تمام مشکلات آن قاره حل نخواهد شد اما در طول زمان می تواند در تامین انرژی اروپا نقش زیادی داشته باشد.

مدیرپیشین امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت افزود: در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تولید نفت این کشور از حدود ۱۲ میلیون بشکه در روز به حدود  ۶ میلیون بشکه کاهش یافت اما در طول این سال ها با سیاست درست و هشمندانه روسیه توانست با استفاده  تکنولوژی های روز دنیا و توان خودشان تولید نفت خود را به بالای ۱۱ میلیون بشکه در روز برساند و این مساله نشان می دهد که ایران نیز برای رسیدن به اهداف خود نیازمند استفاده از تکنولوژی و سرمایه گذاری خارجی است.

به گفته یارجانی کشورهایی که تولید نفت غیرمرسوم دارند، از افزایش قیمت ها منافعی را به دست می آورند و تولید آن ها افزایش می یابد و به دنبال این نیستند که ایران بتواند در بازار نفت و گاز بازیگر اصلی باشد، به طور کلی هرچه دیرتر تحریم ها برداشته شود و قیمت ها نیز افزایش یابد، هزینه فرصت های از دست رفته برای ما بیشتر می شود.