تحریم سوئیفت، ضربه فلج‌کننده به روسیه، دردسر خودی‌ها

کاترین بلتون، پاریتوش بانسال و مگان دیویس.

انجمن ارتباطات مالی بین بانک جهانی (SWIFT)، یک سیستم پیام‌رسانی امن، برای اطمینان از پرداخت سریع بین‌المللی است؛ که حالا دیگر به مکانیسم اصلی برای تأمین مالی تجارت بین‌المللی تبدیل شده است.

آن دسته از بانک‌های روسی که از دسترسی به سوئیفت محروم می‌شوند، برقراری ارتباط با همتایان خود در سطح بین‌المللی برایشان سخت‌تر می‌شود. این موضوع در ارتباط با کشورهای دوست نظیر چین نیز تأثیر گذاشته، تجارت با آنها را کاهش داده و مبادلات را پر‎هزینه‌تر می‌کند.

اما متحدان هم که متعهد شدند بانک مرکزی روسیه را محدود کنند تا توانایی‌اش برای حمایت از روبل کاهش یابد، هنوز اعلام نکرده‌اند که کدام بانک‌ها را هدف قرار خواهند داد. کارشناسان تحریم و متخصصان بانکی نیز گفتند که این موضوع در میزان اثر‎بخش بودن این اقدام اهمیت بالایی دارد.

ادوارد فیشمن، کارشناس تحریم‌های اقتصادی در اندیشکده مرکز اوراسیا شورای آتلانتیک گفت: «شیطان در جزئیات پنهان است... بگذارید ببینیم کدام بانک‌ها را انتخاب می‌کنند.»

چنان‌چه این لیست، بزرگ‌ترین بانک‌های روسیه نظیر Sberbank، VTB و Gazprombank را شامل بشود، باید گفت که معامله‌ی بسیار بزرگی است.

اسبربنک و وی‌تی‌بی پیش‌تر گفته‌اند که برای هر گونه تغییری آماده‌اند. کارشناسی معتقد است: تصمیم برای کنار گذاشتن برخی بانک‌ها از سوئیفت (البته نه همه آنها)، می‌تواند یک سیستم «آشیانه‌ای» (یا شاید هم تو در تو) را تشویق نماید که در آن نهادهای روسی، جهت دسترسی به سیستم مالی جهانی، به بانک‌های غیر تحریمی و شرکت‌های چندملیتی بزرگ روی می‌آورند.

این راه‌کارِ کنار آمدن با محدودیت‌های پیش‌آمده، در صورت اتخاذ شدن، می‌تواند دردسرهایی را برای بانک‌های جهانی ایجاد کند.

کیم منچستر که شرکتش برنامه‌های آموزشی اطلاعات مالی را برای مؤسسات ارائه می‌کند، گفت: «واقعیت این است که این اتفاق خنجری به قلب بانک‌های روسی وارد می‌کند.»

منچستر گفت که دولت بایدن در تحریم‌های خود گزینشی عمل کرده و با مسدود کردن بانک‌های بیشتر و در نهایت اعمال تحریم‌های گسترده‌تر، فضا را برای انقباض و فشار بیشتر باز گذاشته است... «این رگباری است که آرام و خزیده رو به جلو نفوذ می‌کند.»

ضربه ویران‌گر

تأثیر این موضوع روی اقتصاد و بازارهای روسیه یحتمل «ویران‌گر» خواهد بود.

سرگئی الکساشنکو، معاون سابق رئیس بانک مرکزی روسیه که حالا در ایالات متحده زندگی می‌کند، گفت: «زمانی که بازارها در روز دوشنبه باز بشوند، این تحریم‌ها به شدت به روبل ضربه خواهند زد و منجر به ناپدید شدن بسیاری از واردات به روسیه خواهند شد.»

الکساشنکو گفت: «و این پایان بخش قابل توجهی از اقتصاد است. نیمی از بازار مصرف رو به نابودی است. اگر توان پرداخت بهای این کالاها وجود نداشته باشد، ناپدید خواهند شد.»

یک بانک‌‌دار ارشد سابق روسی که نخواسته نامش فاش شود، گفت: «اما اگر بانک‌های فهرست‌شده را تنها محدود کنند به بانک‌هایی که قبلاً تحریم شده‌اند، و چنان‌چه به بانک مرکزی روسیه زمانی داده شود تا دارایی‌های خود را به جای دیگری منتقل کند، از آثار متعاقب این اقدام کاسته خواهد شد.»

او گفت: «اگر اینها بانک‌هایی باشند که قبلاً هم تحریم شده‌اند، واقعاً فرقی نمی‌کند. اما اگر موضوع ۳۰ بانک برتر روسیه مطرح باشد، موضوع کاملاً متفاوت است.»

صداها بلند است و همه بسیار خوشحال‌اند، اما این در واقع یک بیانیه سیاسی است

تحریم‌های پیشین ایالات متحده علیه تعدادی از بانک‌های روسی نظیر اسبربنک و وی‌تی‌بی، اکثر قریب به اتفاق ۴۶ میلیارد دلار مبادلات ارزی روزانه را توسط مؤسسات مالی روسیه هدف قرار داد. این تحریم‌ها نزدیک به ۸۰ درصد کل دارایی‌های بانکی روسیه را هدف گرفته‌اند.

روسیه، در مقام جایگزینی برای سوئیفت، شبکه خودش را با نام سیستم انتقال پیام‌های مالی (SPFS) راه‌اندازی کرده است.

بانک مرکزی می‌گوید که در سال ۲۰۲۰، کار ارسال حدود ۲ میلیون پیام یا تقریباً یک‌پنجم ترافیک داخلی روسیه را انجام داده است. و قصد دارد این مقدار را در سال ۲۰۲۳ به ۳۰ درصد برساند.

اما SPFS که سایز پیام‌ها را محدود کرده و تنها در روزهای هفته کار می‌کند، اضافه کردن اعضای خارجی را کار دشواری می‌داند.

سلاح هسته‌ای مالی

مسدود کردن بانک‌های روسیه از سوئیفت، تصمیم بسیار دشواری بوده است.

در طول چند روز گذشته، حتی زمانی که اوکراین از کشورهای غربی خواسته بود روسیه را از سیستم پرداخت کنار بگذارند، و کشورهایی مانند بریتانیا نیز حمایتش کردند، کشورهای دیگری نظیر آلمان بودند که دغدغه‌ی تأثیر احتمالی آن بر اقتصاد و شرکت‌های خودشان را داشتند.

برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه روز جمعه گفت که ممنوعیت سوئیفت یک «سلاح هسته‌ای مالی» است. او به خبرنگاران گفت: «وقتی سلاح هسته‌ای در دست داشته باشید، قبل از استفاده از آن فکر می‌کنید.»

با این حال زمانی که نیروهای روسی حمله به کیف را آغاز کردند و امیدها برای راه‌حلی دیپلماتیک از بین رفت، این موج تغییر کرد.

ببینید:‌ سوئیفت؛ سلاحی که کارگر بود اما شلیک نکرد!

اوایل روز شنبه، آلمان که بزرگ‌ترین جریان تجاری اتحادیه اروپا با روسیه را دارد، موضع خود را ملایم‌تر کرده و پیشنهاد کرد که به دنبال راهی برای حذف روسیه از سوئیفت، و در عین حال تلاش برای محدود کردن آسیب‌های جانبی است.

منچستر، مدرس اطلاعات مالی، گفت که این ممنوعیت جزئی بانک‌های روسیه را مجبور می‌کند تا خلاقیت بیشتری در دسترسی به سیستم مالی داشته باشند. شرکت‌های چندملیتی با عملیات خزانه‌داری بزرگ و بانک‌هایی با دسترسی سوئیفت می‌توانند به قطب جدید تراکنش‌های مالی خارج از روسیه تبدیل شوند. او گفت که تو در تو شدن، نگرانی بزرگی برای بانک‌های جهانی است... که باید اطمینان حاصل کنند که هر تراکنشی که آنها حمایتش می‌کند، ناقض تحریم‌های غرب نیست. منچستر گفت که روز جمعه با یکی از اعضای بخش جرایم مالی یک بانک جهانی صجبت کرده است. او اضافه کرد: در صورتی که چنین بانک‌هایی از تحریم‌ها دست بردارند، احتمال دارد با مجازات‌های تنظیمی سنگینی مواجه شوند. منچستر گفت: «آنها شده تمام شب را هم بیدار می‌مانند تا بفهمند دقیقاً چه اتفاقی دارد می‌افتد.»

#روزنامه اینترنتی فراز #سایت فراز