آزادسازی واردات خودرو یا هدیه به خواص !

واردات خودرو منوط به داشتن خدمات پس از فروش و انتقال فناوری شد! واردات خودرو دست دوم هم کماکان ممنوع است و آن طور که وزیر سمت گفته گویا محدودیتی هم در زمینه کشور مبدا وجود ندارد و تصمیم مبنی بر اینکه از چه کشوری خودرو وارد شود با بازرگانان است. با توجه به این که واردات خودرو از کشورهایی که ایران را تحریم کرده‌اند ممنوع است با آزاد شدن واردات خودر احتمالا وارد کنندگان ابتدا به سراغ واردات خودروهای کره‌ای و به ویژه چینی و بعد ژاپنی و آلمانی آن هم از مبداء کشورهای امارات، چین و کویت خواهند رفت.

این درحالی است که اگر که توافق هسته‌ای به نتیجه دلخواه نرسد و تحریم‌ها به صورت کامل برداشته نشود. واردات خودرو خارجی عملا کان لم یکن تلقی می‌شود مگر این که دولت تمایلی به جدیت در عمل به مصوبه خودش نداشته باشد.

ایران بازار خودرو چینی می‌شود؟

برخی کارشناسان معتقدند که اگر مذاکرات وین به نتیجه نرسد، کشورهایی مانند چین و کره در عوض بدهی‌هایشان به ایران، خودرو تحویل خواهند داد و توجه اینکه اغلب این واسطه‌ها مستقیم با خودروساز مربوط نیستند و عمدتا شرکت‌های تجاری واسطه و دلال‌اند. این شکل از واردات خودرو خارجی تن دادن به نوعی دلالی برای پس گرفتن پول‌هایی بدل خواهد شد که کشورهای بدهکار به ما نمی‌دهند. یعنی به جای کالای صنعتی و خط تولید که به بهبود کیفیت و قدرتمندتر شدن صنعت کمک می‌کند، خودرو وارد شود بنابراین، نه تنها فضای رقابتی صورت نمی‌گیرد که بی‌تردید نوع نگران کننده‌ای از رانت خواری و انحصار ایجاد خواهد شد.

خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها در این مدت باعث شده که شرکت‌های خدمات رسان در زمینه خودرو با مشکلات و چالش‌های فراوانی روبرو شوند زیرا امکان ورود قطعه به کشور وجود نداشت و در تامین قطعات با کمبود شدیدی مواجه شده بود.بازگشت تحریم‌های خودروسازی، تمامی بخش‌های این حوزه را تحت تاثیر خود قرار داده و در کنار آن، افت ارزش پول ملی، موجب شده تا بسیاری از قطعات و لوازم خودروهای موجود در بازار، که به صورت وارداتی در بازار موجود هستند، دچار افزایش قیمت قابل توجهی شوند. 

در صورت عدم رفع تحریم‌ها وارد کنندگان به سمت واردات محصولاتی خواهند رفت که امکان تهیه و تامین قطعاتشان راحت‌تر است. مثلا قطعات خودروهای آلمانی و برندهایی همچون ب‌ام و، مرسدس بنز و فولکس واگن حتما باید توسط خودروساز تامین شود و مانند محصولات کره‌ای نیستند که از چین بتوان آن را تامین کرد. مالکان این خودروها نیز بیشترین معضل را تا کنون داشته و در صورت عدم رفع تحریم‌ها خواهند داشت.

خدمات پس از فروش در اغما

نبود خدمات پس از فروش و عدم تامین قطعات یدکی به شکل مناسب بزرگترین ضعف در بحث واردات خودرو در سال های اخیر بوده است.بسیاری از نمایندگی‌های مجاز شرکت‌های تولید‌کننده خودرو خارجی در سال های گذشته خود را موظف به ارایه خدمات پس از فروش نمی‌دانستند و تا حد امکان، سعی می‌کردند مشتری را به تعمیرگاه‌های غیر رسمی ارجاع دهند. می‌توان خودرو مناسب با قیمت ارزان وارد کرد، اما اگر این خودرو به کوچکترین مشکل بربخورد نباید مالک خودرو برای تامین قطعات با مشکل روبه‌رو شود. از دهه ۸۰ تاکنون ورود خودرو به کشور تابع مقررات و دستورالعمل‌های وزارت صمت بوده، به‌طوری که در مقاطعی نمایندگی‌های رسمی در کنار وارد‌کنندگان متفرقه و خودروسازان نسبت به ورود خودرو‌های خارجی به کشور اقدام می‌کردند و در سال‌هایی نیز نمایندگی‌ها به‌طور انحصاری یکه‌تاز بازار وارداتی‌ها بودند.

ضمانت‌هایی که باید درباره‌شان بدانیم

مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو گفته بود، خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی باید از طریق نمایندگی‌های مجاز انجام شود؛ اگر خودرو‌های فاقد گارانتی یعنی خودرو‌هایی که از نمایندگی‌های غیر مجاز خریداری شده‌اند، با مشکل مواجه شوند، هیچ گونه رسیدگی به شکایات مشتریان آن‌ها نمی‌شود و بر اساس مقررات، مشمول خدمات پس از فروش نمی‌شوند. بسیاری از قوانین موجود در مورد خدمات پس از فروش و رعایت حقوق مصرف‌کننده، ناقض یکدیگر هستند. علاوه بر عدم ارایه خدمات، گزارش‌هایی در مورد اینکه در اتوسرویس‌ها قطعات فابریکی از روی خودروهای وارداتی برداشته شده و با نمونه‌های تقلبی جایگزین شده‌اند، منتشر شده است. همه این‌ها در حالی است که سال۹۶ معاون نظارت بر کالاهای سرمایه‌ای و خدمات سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان از اصلاح شرایط کارتهای گارانتی خودروهای وارداتی خبر داده بود و به پنج مورد اصلاحیه اشاره کرده بود. اما بحث مهم این است که آیا این اصلاحیه‌ها تا کنون اجرایی شده اند؟ در صورت آزاد‌سازی واردات خودرو قطعا این مبحث خدمات پس از فروش و گارانتی‌ها بیش از گذشته مساله ساز خواهند بود. مواردی که به گفته آن مقام مسوول تغییر کرده‌اند و خریداران خودرو خارجی باید از آن مطلع باشند است شامل اینهاست:« مواردی که تحت پوشش گارانتی قرار نمی‌گیرد باید مشخص شود. تغییر، تعویض و یا تعمیرات ناصحیح، دستکاری و نصب نامناسب یا متعلقات اضافی باید منجر به خارج شدن قطعات و مجموعه‌های مرتبط از ضمانت می‌شود نه کل خودرو. همچنین قطعاتی نظیر تایر خودرو، باتری، لامپ، صفحه کلاچ، تیغه برف پاک کن و ... مطابق نظامات آیین نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو معادل نصف مدت زمان حداقل دوره ضمانت شامل گارانتی می‌شود در حالیکه قبل از اصلاح این قطعات به دلیل مصرفی بودن فاقد گارانتی بودند.»