در سوریه چه خبر است؟

روز چهارشنبه ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد نیروهای شبه‌نظامی سوریه به بارگاه «حسین به حمدان الخصیبی»، از علمای برجسته علوی، حمله کرده‌اند.

هرچند مقامات جدید سوریه همان روز اعلام کردند که این ویدئو قدیمی و مربوط به زمان آزادسازی سوریه است، علویان در سراسر کشور دست به اعتراض زدند. این اعتراضات بهانه‌ای شد تا نیروهای هیئت تحریر الشام علیه علویان لشکرکشی کنند. حالا، هرروز تصاویر جدیدی از شکنجه علویان در ملاعام و اعدام‌های دسته‌جمعی آن‌ها منتشر می‌شود.

سرکوب اقلیت‌ها

سوریه کشوری است هفتاد و دو ملت. اگرچه حدود هفتاد درصد سوری‌ها سنی‌مذهب هستند، گروه‌هایی از علویان، مسیحیان و دروزی‌ها نیز سال‌هاست در سوریه زندگی می‌کنند. دوران پنجاه ساله حکومت خاندان اسد همراه بود با نارضایتی گروه‌های قومی و مذهبی به ویژه کردها و اهل سنت. از همان روزهای نخست قدرت گرفتن هیئت تحریر الشام، رسانه‌های غربی تلاش کردند با ترسیم چهره‌ای تازه از این نیروهای بنیادگرا چنین القا کنند که اقلیت‌های سوری در دوران حاکمیت جانشینان اسد زندگی راحت‌تری خواهند داشت. حاکمان جدید سوریه نیز دائما به اقلیت‌های مذهبی و قومی اطمینان می‌دادند که حقوق آن‌ها حفظ خواهد شد.

خیلی زود اما روشن شد شبه‌نظامیان تحریر الشام نه تنها به حقوق مسیحیان وعلویان و کردها اعتنایی ندارند، که در سوریه جدید جان آن‌ها نیز در خطر است. روز سه‌شنبه صدها مسیحی سوری در اعتراض به آتش زدن درخت کریسمس تظاهرات برپا کردند و یک روز بعد، هزاران علوی به هتک حرمت از بارگاه یکی از علمای برجسته خود واکنش نشان دادند. تمامی این اعتراضات با سرکوب شدید نیروهای هیئت تحریر الشام روبرو بود. روز پنجشنبه، اداره ارتش سوریه اعلام کرد که با هدف حفظ امنیت و مقابله با عوامل حکومت بشار اسد که هنوز در استان طرطوس فعال هستند، عملیاتی را آغاز کرده است. این بیانیه در واقع نشانه‌ای بود از عزم جدی دولت انتقالی سوریه برای تثبیت قدرت خود در استان‌های ساحلی غرب سوریه؛ مناطقی که از قدیم‌الایام پایگاه علویان است.

شکنجه و قتل‌عام در حکومت دموکراتیک جولانی

ویدئوهایی که این روزها از مناطق غربی سوریه منتشر می‌شود، نشان می‌دهد تحریر الشام شمشیر خود را از رو بسته است. در یکی از این ویدئوها نیروهای بنیادگرای سوری در استان طرطوس علیه علویان شعار می‌دهند: «ای رافضیان ما آمدیم، با نفرت از شما آمدیم. از خون شما برای مسلمانان قلعه می‌سازیم.»

تصاویر نشان می‌دهد که آن‌ها در مناطق علوی‌نشین از جمله لاذقیه و حمص، به قتل‌عام و شکنجه مردم دست می‌زنند. طبق آخرین اخبار، گروه‌های مسلح سوری پس از ربودن یک جوان علوی، او را به قتل رسانده‌ و در بیابان‌های اطراف رها کرده‌اند.

همزمان با این کشتارها، خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داده است که تعداد زیادی از روستاهای حومه حمص در چند روز اخیر زیر آتش توپخانه‌ای قرار داشته‌ است. گفته می‌شود گروه‌های مسلح وابسته به اداره عملیات نظامی مسئولیت بمباران این روستاها را که حدود پنج هزار ساکن دارد، بر عهده دارند.   

یک کاربر سوری با توجه به اتفاقات اخیر سوریه در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «روندی جدید در سوریه تحت کنترل جولانی شکل گرفته است. تروریست‌های هیئت تحریر الشام اقلیت‌های دینی از جمله کودکان را دستگیر کرده و آن‌ها را مجبور می‌کنند پس از شکنجه، مثل سگ پاس کنند. بسیار دموکراتیک و سکولار!»

مسیحیان و کردها، قربانیان دیگر تحریر الشام

خاندان علوی‌تبار اسد، در طول پنجاه سال حکومت خود بر اکثریت اهل سنت مسلط بود و روایت‌هایی از اعدام و شکنجه سنی‌ها به ویژه کردها در طول تمام این سال‌ها شنیده می‌شد. شاید اگر نیروهای سنی‌مذهب تحریر الشام امروز تنها علویان را موردآزار قرار می‌دادند، می‌شد رفتارشان را نوعی انتقام‌جویی دانست. با این حال، مسیحیان و کردهای سوری هم از نفرت‌پراکنی و ستیزه‌جویی بنیادگرایان در امان نیستند. روز شنبه، گروه‌های مسلح به محله اشرفیه شهر حلب حمله کردند؛ جایی که اکثریت ساکنین آن کرد هستند.

بر کسی پوشیده نیست که هیئت تحریر الشام با حمایت مستقیم ترکیه توانست بر سر کار بیاید تا راه ستیزه‌جویی دولت اردوغان نسبت به کردها را هموار کند. گفته می‌شود گروه‌های مسلح وابسته به دولت ترکیه که از اعزاز، ادلب و عفرین آمده‌اند، در سرکوب اقلیت‌ها به نیروهای جولانی کمک می‌کنند. همچنین، یک سیاستمدار ترک در مصاحبه با بی‌بی‌سی در مورد برخورد نیروهای مسلح با کردهای سوریه می‌گوید: «تنها راه حل مشکل کردها، کشتن آن‌هاست.»

افزون بر درگیری مسلحانه با کردها، مسیحیان نیز که از زمان قدرت گرفتن تحریر الشام مورد توهین و تحقیر قرار گرفته بودند، از وضعیت فعلی خشمگین هستند. یک کاربر سوری با انتشار ویدئویی از اعتراض مسیحیان سوری نوشته است: «مسیحیان سوری نسبت از این رژیم بنیادگرا به خشم آمده‌اند چراکه هویت و محل سکونت‌ آن‌ها که یادگار مسیحیت باستان است، امروز به امارت اسلامی تبدیل می‌شود.» مسیحیان معترض در این ویدئو می‌گویند: «ما سربازان مسیح هستیم، ما زمینی را که جهادی‌ها بر آن راه می‌روند به آتش می‌کشیم.» 

منابع محلی سوری می‌گویند اقلیت‌های علوی و مسیحی سوری تنها در همین مدت زمان کوتاه از اقدامات هیئت تحریر الشام به ستوه آمده‌اند؛ علویان برخلاف توصیه رهبران خود خواستار مقاومت علیه نیروهای بنیادگرا هستند و مسیحیان نیز به مقاومت مسلحانه فکر می‌کنند. آن طور که به نظر می‌آید، تمامی تلاش‌ دولت‌های غربی برای سفیدشویی از چهره‌ تروریست‌های بنیادگرا بی‌نتیجه مانده است؛ آن طور که نمی‌توان از آینده‌ای روشن برای کشوری حرف زد که در هر تکه از آن، مردم سرکوب و قتل‌عام می‌شوند.