شهرداری تهران یادمان شهدای مزار شریف را پاک کرد | فرش قرمز برای طالبان؟!

هفته گذشته، تصاویری به روزنامه اینترنتی فراز رسید که از پاک کردن تصاویر شهدای دیپلمات مزارشریف از دیواری در نزدیکی میدان ولی‌عصر تهران حکایت می‌کرد. خبرنگار فراز بلافاصله با مقامات شهرداری منطقه ۶ و سازمان زیباسازی تماس گرفت و دلیل نصب داربست و شروع حذف تصاویر را جویا شد. پس از اظهار بی اطلاعی و عدم پاسخگویی مکرر، پاسخ داده شد که قرار نیست تصویر شهدا پاک شود و شهرداری قصد ترمیم آن‌را دارد.

با این حال آخرین تصاویر نشان می‌دهد که چهره‌ی شهدای دیپلمات به صورت کامل از دیوار پاک‌ شده و یک نگارگری از اثر «ضامن آهو» استاد فرشچیان جای آن‌را گرفته است. انتخاب این این اثر مذهبی توسط سازمان زیباسازی شهرداری تهران به احتمال زیاد، اقدامی فکرشده بود و با این هدف انتخاب شده که ضربِ اعتراض‌های احتمالی به اقدام شهرداری تا حدودی خنثی کند.

در مزار شریف چه گذشت؟ دیپلمات‌های ایرانی چطور به شهادت رسیدند؟

«مزارشریف سقوط کرد. هفدهم مرداد ۱۳۷۷. گروه طالبان چند ساعت پیش وارد مزارشریف شدند. خبر فوری، فوری. مزارشریف به دست طالبان سقوط کرد، عده‌ای از افراد طالبان در محوطه کنسولگری دیده می‌شوند. به من بگویید که چه وظیفه‌ای...»

این پیام هرگز کامل نشد. نویسنده‌ی آن «محمود صارمی»، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در افغانستان بود که زمان حمله طالبان به مزار شریف همراه ۷ نفر از دیپلمات‌های ایرانی در کنسولگری ایران حضور داشتند. کسانی که بر اساس قوانین بین‌المللی مصونیت دیپلماتیک داشتند ولی طرف مقابل گروهی با رویکرد بدوی و غریبه با هر نوع قانون و قاعده‌ی نوین و حقوق بشری در روابط سیاسی و بین‌المللی بودند. گروه طالبان که از چند هفته پیش تصرف شهرهای افغانستان را آغاز کرده بود، آن روز به مزار شریف رسید.

«از روزهای قبل درگیری‌ها اطراف ساختمان کنسولگری شدت گرفته بود. همه منتظر و نگران بودیم که هر لحظه طالبان بیایند. ناگهان حدود ۱۰ نفر از آنها پشت ساختمان رسیدند. چنان در می‌زدند که نزدیک بود در کنده شود. آقای فلاح که از پنج سال پیش در افغانستان بود و تجربه‌های بیشتر و خوبی داشت، گفت که خودش در را باز می‌کند.

خیلی سریع اتفاق افتاد؛ ما را به زیرزمین بردند و به تیر بستند. دوستانم جلوی چشمم کشته شدند... شهادتین را گفتم. آماده شدم. به شکمم نگاه می‌کردم و منتظر بودم هرلحظه تیر به آن بخورد. ولی کنار یک میز زمین افتادم و سرم زیر آن قرار گرفت. شهید ریگی، سرکنسول وقت، روی پای من افتاده بود. وقتی صدای پای مهاجمان را شنیدم که از ساختمان خارج می‌شدند، بلند شدم. شهید نوری هنوز زنده بود و ناله می‎کرد. گفت: شاهسون سوختم! خلاصم کن! به من کمک کن! دوستانم، همکارانم جلوی چشمم تکه و پاره شدند.»

این‌ها توصیف الله‌مدد شاهسون، تنها بازمانده حادثه تروریستی طالبان علیه ایران است. ناصر ریگی، محمدناصر ناصری، نورالله نوروزی، رشید پاریاو فلاح، کریم حیدریان، محمدعلی قیاسی، حیدرعلی باقری و مجید نوری نیارکی و محمود صارمی کسانی بودند که طالبان به گلوله بست و به قتل رساند.

اقدام شهرداری، گامی برای عادی‌سازی روابط با طالبان؟!

۱۷ مرداد به یاد صارمی روز خبرنگار نام گرفت ولی حالا و ۲۸ سال پس از جنایت طالبان، یادبود این شهدا از دیوار خیابانی در تهران حذف می‌شود. این اقدام شهرداری تهران که به احتمال زیاد خودسرانه نبوده و از اتاق‌های فکر عادی‌سازی روابط با طالبان نشأت می‌گیرد، این پرسش را ایجاد می‌کند که قرار است چه فرش قرمزهای بیشتری برای این گروه تروریستی پهن شود؟ 

پیشینه‌ی روابط سال‌های اخیر ایران و امارت اسلامی طالبان نیز می‌تواند تا حدود زیادی این احتمال را پررنگ‌تر کند. برای مثال، ۸ اسفندماه ۱۴۰۱، در روزهایی که حکومت طالبان در افغانستان هنوز توسط بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته نشده بود، ایران سفارت طالبان را در تهران به دیپلمات‌های طالبان تحویل داد. همان روز، روزنامه جمهوری اسلامی در انتقاد از این اقدام نوشت: «تحویل دادن سفارت به یک گروه نامشروع و تروریستی علاوه بر مخاطرات امنیتی زیادی که دارد، به عنوان لکه سیاهی در پرونده روابط ایران و افغانستان ثبت خواهد شد».

حالا، همزمان با اجرای طرح ارائه‌ی فلّه‌ای برگه‌های هویت به مهاجران غیرقانونی در خیابان پاکستان تهران، تصویر یادبود شهدای دیپلمات مزارشریف که به دست طالبان جان باخته بودند، از دیوارهای پایتخت نیز پاک شده و دیگر اثری از تنها یادآور جنایت طالبان باقی نمانده است.