هشدار کودتا در سالگرد کودتا!

چه آنکه چندی پیش رهبری در مراسم بزرگداشت شهدای جنگ ۱۲روزه در هفتم مرداد اینطور گفتند: از اوّل انقلاب بار‌ها از این حوادث برای کشور رخ داده؛ علاوه بر جنگ تحمیلی هشت‌ساله، فتنه‌انگیزی‌ها، کشاندن افراد سست عنصر در مقابل ملت، فتنه‌های گوناگون نظامی، سیاسی، امنیتی و غیره، کودتا.

از سوی دیگر انتشار اخباری درباره تعطیلی سفارتخانه‌های کشور‌های اروپایی نیز گمانه‌زنی‌ها درباره رویدادی مهم در آینده بسیار نزدیک را افزایش داده است.

«بقائی» سخنگوی وزارت خارجه امروز در کنفرانس هفتگی با خبرنگاران، هرچند خبر تعطیلی سفارت‌خانه‌های سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس که رهبران آنها اکنون در کاخ سفید به سر می‌برند تکذیب کرده و آن را «التهاب‌زایی» خوانده، اما بر «کاهش و محدودیت بخش کنسولی» صحه گذاشته و گفته: «این به معنای تعطیلی سفارت نیست».

علی اکبر ولایتی مشاور رهبری نیز که طی دو ماه گذشته بار‌ها به دشمنان ایران نسبت به هرگونه تعرض به این سرزمین هشدار داده، بار دیگر شب گذشته پستی منتشر کرده و گفته است: «تاریخ پرافتخار ملت مقتدر و کهن #ایران نشان می‌دهد که این مردم هیچگاه اجازه معامله بر سر امنیت ملی‌شان را نخواهند داد.»

آنچه در توییت مشاور رهبری جلب توجه می‌کند، اما نه متن پیام او، بلکه هشتگ‌هایی است که به پست خود اضافه کرده است: سه کلمهء «#آلاسکا، #اوکراین، #قفقاز» و کلمهء چهارم «#مرد هزار چهره».

سه کلمه نخست به وضوح مشخص است. ترامپ و پوتین رهبران آمریکا و روسیه، جمعه گذشته (۲۴ مرداد/۱۵ آگوست) در آلاسکا با هم دیدار و گفت‌و‌گو کردند. محور مذاکرت اوکراین بوده است، اما حساسیت بالا و تشریفاتِ بسیار در نظر گرفته شده برای این دیدار نشان می‌دهد که مسایل دیگری نیز در این مذاکرات مورد بحث و گفت‌و‌گو قرار گرفته است، از جمله دالان زنگه‌زور، وضعیت خاورمیانه و البته ایران که در هر دو مساله یاد شده (یعنی زنگه‌زور و خاورمیانه) دارای منافع و جایگاه راهبردی و به شدت تعیین کننده است. رهبران آمریکا و روسیه هر دو، این دیدار چند ساعته را بسیار مثبت ارزیابی کرده بودند.

اما آنچه در پست علی اکبر ولایتی برای مخاطبان پرسش ایجاد کرده، کلمه چهارم است؛ یعنی «مرد هزار چهره».

کاربران این عنوان را با توجه به وجود کلمه «معامله» در این پست، اشاره به پوتین و معامله او با ترامپ بر سر ایران قلمداد کرده‌اند، چه آنکه عدم واکنش جدی روسیه به قراراداد صلح میان آذربایجان و ارمنستان درباره زنگه‌زور که با دخالت و میانجیگری ترامپ و اجاره این گذرگاه به مدت ۹۹ سال به آمریکا بوده، این فرض را برای کاربران تقویت کرده است. اما این شاید چندان دلیلی قانع کننده برای اطلاق این عنوان از سوی یک مقام رسمی ایران به رهبر کشوری که اگرنه اکنون، دستکم تا پیش از دیدارش با ترامپ، متحد ایران و مشترک‌المنافع محسوب میشد، نباشد.

مشاور بین‌الملل رهبری پیشتر درباره توطئه زنگه‌زور موضع ایران را اعلام کرده و هشدار داده بود که «با اجرای این توطئه، امنیت قفقاز جنوبی به خطر می‌افتد و بر همین اساس، ایران تأکید کرده است که چه با روسیه و چه بدون روسیه، در راستای امنیت قفقاز جنوبی حرکت خواهد کرد.»

پس پرسش همچنان به جای خود باقی است، منظور از مرد هزار چهره چیست؟

اگر گشتی در تاریخ ایران بزنیم، در جست‌وجوی نزدیک‌ترین چهره‌ای که به هزارچهره‌گی شهره است، شاید منظور علی‌اکبر ولایتی که دستی در حوزه تالیفات تاریخی هم دارد، بتوانیم دریابیم.

«مظفر بقائی کرمانی (۱۲۹۱-۱۳۶۶)» مرد هزار چهره سیاست ایران؛ هم دوست و هم دشمن مصدق، هم همنشین خلیل ملکی و هم ضد حزب توده، هم طرفدار ملی شدن نفت و هم طرفدار توطئه بودن نهضت ملی نفت، هم مشروطه خواه و هم شاه‌دوست، هم سکولار و هم مذهبی، هم خادم و هم خائن؛ و شاید در یک جمله، سیاستمداری به تمام معنا البته در منتهاالیه توصیف منفی از سیاستمداری.

بقائی در بسیاری از برهه‌های حساس تاریخ معاصر ایران؛ در بیش از چهل سال فعالیت سیاسی‌اش اثرگذار بوده است، چه پیش از انقلاب اسلامی و چه پس از آن. اما در بین تمام فعالیت‌های او که اغلب نقشی مخرب داشته، نقش‌آفرینی در یک رویداد مشابه، هم در دوره پهلوی و هم در جمهوری اسلامی از همه مهمتر بوده است؛ «کودتا».

مظفر بقایی در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و تحریک افکار عمومی و ایجاد آشوب علیه مصدق نقش مهمی ایفا کرده است. نام او در کودتای نافرجام «نوژه» علیه جمهوری اسلامی نیز ثبت شده است.

حال اگر اقدام اسرائیل در به شهادت رساندن فرماندهان نظامی در اولین روز از جنگ ۱۲ روزه و نیز حمله به محل حضور سران قوا و سخنان علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی که از تماس تلفنی تهدیدآمیز با او و برخی دیگر از مسئولان ارشد نظام برای ترک کشور را کنار هم بگذاریم و دیدار ترامپ و پوتین (۱۵آگوست) و نیز حضور امروز (۱۸ آگوست) رهبران اروپا (اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، کی‌یر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، جورجیو ملونی، نخست وزیر ایتالیا، الکساندر استاب، رئیس جمهور فنلاند، مارک روته، دبیرکل ناتو و زلنسکی رئیس اوکراین) در کاخ سفید را به آن اضافه کنیم، می‌توانیم معنای پست مشاور بین‌الملل رهبری را دریابیم.

دیدار ترامپ و رهبران اتحادیه اروپا قرار است امشب(۱۸آگوست) ساعت ۲۲:۳۰ به وقت تهران آغاز شود. ترامپ ۱۸ آگوست را روزی بزرگ خوانده و خاطرنشان کرده است که کاخ سفید هرگز میزبان این همه رهبر به طور همزمان نبوده است.

همه این‌ها گواه تلاش‌های قدرت‌های بزرگ بویزه آمریکا در ایجاد نظم نوین جهانی است. نظمی که آغاز آن اتقاقا از منطقه غرب آسیا یعنی خاورمیانه کلید خورده است، اما گویا بزرگترین مانع مقابل آن یعنی ایران نه تنها بر مواضع خود و حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش پافشاری دارد بلکه دیگر کشور‌ها به‌ویژه کشور‌های حوزه خاورمیانه و خلیج فارس را نیز به مقاومت تشویق می‌کند.

همین هم احتمال توطئه‌چینی‌ها برای مقابله با ایران به هر نحو ممکن؛ چه بصورت دخالت نظامی مستقیم و چه در قالب کودتا را افزایش داده است.

بازگردیم؛ اگر این اخبار و به‌ویژه هشتگ تامل برانگیز ولایتی را «هشدار کودتا» در ایران بدانیم، باز این پرسش همچنان به جای خود باقی می‌ماند که مرد هزار چهره این کودتا کیست؟ مظفر بقائی امروز چه‌ کسی می‌تواند باشد؟