ایران و روسیه

دست‌کم از دهه نود تاکنون، موضوع خرید جنگنده‌ها و پدافند‌های نسل جدید مطرح است. اما همچنان این گره برای ایران به دست شرقی‌ها، یعنی روسیه و چین باز نشده است. هرچند که در چهار سال اخیر، خبر‌های غیررسمی متعددی از نهایی‌شدن قرارداد خرید جنگنده سوخو ۳۵ از روسیه حکایت داشت. با این همه، جنگنده‌ای تحویل ایران نشد و در جنگ دوازده روزه با اسرائیل، آسمان ایران به دلیل نداشتن نیروی هوایی روزآمد و قدرتمند، مورد تجاوز قرار گرفت. حالا با اعلام تلاش روس‌ها برای قرارداد بزرگ با هند که در آن فروش سوخو ۳۵ و حتی سوخو ۵۷ گنجانده شده، برخی تحلیل گران بدعهدی روسیه در قبال ایران را ناشی از راهبرد آنها دانستند. البته در مقابل برخی نیز همچنان مدافع رابطه راهبردی با روسیه هستند و این کشور را تنها گزینه ایران معرفی می‌کنند.

رییس مجلس شورای اسلامی از دولت خواست که لایحه مربوط به معاهده بین ایران و روسیه را زودتر به مجلس ارسال کند.

در دی‌ماه سال گذشته، توافق‌نامه‌ای جامع میان ایران و روسیه توسط رؤسای جمهور دو کشور به امضا رسید؛ توافقی که فرصت طلایی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی، علمی و دفاعی میان تهران و مسکو فراهم می‌کند و می‌تواند بخش مهمی از فشار تحریم‌ها را خنثی کند.

با توجه به بسامد بالای اتفاقات در حوزه سیاست خارجی، پرسش اصلی می‌تواند این باشد که همه‌ی این رویداد‌ها چطور می‌تواند در خدمت دستیابی یا عدم دستیابی ایران به توافقی تازه با آمریکا باشد؟ این رویداد‌ها چطور به یکدیگر مرتبطند و اساسا شواهدی بر ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم آنها با یکدیگر وجود دارد؟

«اگر خطری سرحدات دولت جمهوری اتحادی شوروی روسیه خودش نتواند این خطر را رفع نماید دولت شوروی حق خواهد داشت قشون خود را به خاک ایران وارد نماید تا اینکه برای دفاع از خود اقدام‌های لازم نظامی را به عمل آورد». این بخشی از متن فصل ششم قرارداد ۱۹۲۱ ایران و شوروی است. فصلی که بعدها مورد مناقشه دولت‌های حاکم بر ایران قرار گرفت و در ماه‌های پس از انقلاب، توسط شورای انقلاب باطل اعلام شد. با این حال، برای اولین بار پس از انقلاب، در توافق‌نامه اخیر دولت چهاردهم با مسکو، به قرارداد ۱۹۲۱ رسمیت داده شد. ناصر نوبری، آخرین سفیر ایران در شوروی در نامه‌ای سرگشاده به مسعود پزشکیان به حساسیت و اهمیت این موضوع اشاره کرده است.

روس‌ها می‌گویند انتقال گاز از روسیه به ایران در مرحله توافق درباره قیمت است، اما در ایران بحث‌ها درباره اصل این توافق و مسیر انتقال و خرید گاز بالا گرفته. مسیر توافق‌شده، دست‌کم برای مرحله نخست از مزدوک در روسیه آغاز می‌شود و سپس از جمهوری باکو به عنوان واسطه عبور می‌کند و به ایران می‌رسد. نقش جمهوری باکو به عنوان واسطه، اما مرکز ثقل انتقادات به این توافق بوده است؛ جایی که حکومت آن با ایران دارای اختلافات راهبردی و ژئوپلتیکی است و با رژیم اسرائیل نیز روابطی نزدیک دارد.

روس‌ها از ایران خواسته‌اند که به FATF بپیوندد. براساس اطلاعات رسیده به خبرنگار «فراز»، روسیه در مذاکرات ماه‌های اخیر با ایران در مورد «توافق جامع راهبردی» خواستار پیوستن ایران به FATF شده است.  

جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید در آستانه سفر ابراهیم رئیسی رئیس‌ جمهور ایران به روسیه اعلام کرد: ما به نظارت بر روابط در حال گسترش و نگران کننده میان ایران و روسیه ادامه می دهیم.

هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید با ابراز نگرانی از روابط دفاعی رو به گسترش ایران و روسیه ، مدعی شد که گروه خصوصی نظامی واگنر ممکن است به دستور دولت روسیه به ایران و حزب‌الله لبنان کمک‌هایی در زمینه توانمندی‌های دفاعی ارائه کند.

کانال‌های تلگرام با دریافت Boost از کاربران اشتراکی می‌توانند انتشار استوری را شروع کنند.

ابراهیم رئیسی گفت: اگر آمریکایی‌ها آماده عمل به تعهدات‌شان باشند، زمینه برای پیشرفت تعاملات و رسیدن به یک توافق خوب فراهم خواهد شد.

انجمن های تالش ساکن در روسیه در روز ۷ آگوست با شرکت برخی مقامات روس سی امین سالگرد تاسیس جمهوری تالش مغان را در شهر یوکاترینبورگ جشن گرفتند. در این مراسم بر نقض سیستماتیک حقوق تالشان طی سه دهه اخیر، نفی نژادی زبانی تالشان، شکنجه و قتل عام رهبران تالش، لزوم استمرار حرکت مدنی فرهنگی تالشان تا احقاق حقوقشان در جمهوری تاکید شد.

سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه درباره همکاری‌های نظامی ایران و روسیه گفت: این همکاری‌ها کاملا مشروع است و برخلاف خواسته دشمنان ایران و روسیه ادامه خواهد یافت. ما این حق را داریم که همکاری‌های نظامی خود را گسترش دهیم و بخش‌های نظامی دو کشور هم با یکدیگر تعامل و همکاری نزدیک دارند.

ایران در مسیر کاهش تنش‌های منطقه‌ای خود با عربستان در یمن، عراق، بحرین و لبنان است. درست در همین لحظات مهم یک اتفاق در سوریه و عراق رخ می‌دهدِ زد و خورد میان نیروهای آمریکایی با گروه‌های شبه نظامی.که آمریکاُ ایران را حامی آنها می‌داند. این اتفاق آنقدرها قدرت دارد که بتوان خطرش برای برگرداندن ورق تنش‌زدایی در خاورمیانه را احساس کرد.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: ایران مهمترین منبع کمک‌های امنیتی به روسیه است. وی افزود: روابط نظامی میان ایران و روسیه در چند ماه اخیر عمیق‌تر شده است، اما این روابط در گذشته نیز وجود داشته است.

جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی از «مشارکت دفاعی تمام عیار» ایران و روسیه ابراز نگرانی کرد. وی گفت: روسیه در حال ارائه سطح بی سابقه‌ای از حمایت نظامی و فنی به ایران است. ایران هم به بزرگترین حامی نظامی روسیه تبدیل شده است. این در حال تبدیل روابط این دو کشور به یک مشارکت دفاعی تمام عیار است.

روزنامه اسرائیلی هاآرتص نوشت: نزدیکی فزاینده ایران و روسیه به طور چشمگیری احتمال امضای توافق هسته‌ای جدید با تهران را تضعیف کرده است. ارزیابی فعلی اسرائیل این است که شانس ایالات متحده و اروپا برای دستیابی به چنین توافقی در حال حاضر "نزدیک به صفر" است، اگرچه این ایده به طور قطعی از روی میز حذف نشده است.

سفیر اسبق ایران در نروژ درخصوص ضرورت تسریع در توافق احیای برجام، می‌گوید که باید گفت و گوها را شروع کرد. نباید گذاشت به تاخیر بیافتد، همچنان که چند ماه پیش گفتیم که اگر توافق به تاخیر بیافتد به ضرر ماست، الان هم همینطور است. اگر بتوانیم این توافق را هرچه زودتر انجام دهیم روی مسائل داخلی ما هم اثر مثبت می‌گذارد. اگر امریکایی‌ها در گذشته این آمادگی را داشتند که در رابطه با آژانس و بسته شدن پرونده ایران، پس از انتخابات امتیاز دهند یا به نحوی پرونده را ببندند، در چنین وضعیتی آن‌ها این امادگی را ندارند.

سردار سرتیپ پاسدار ابوالفضل شکارچی ‌سخنگوی نیروهای مسلح تصریح کرد: اتهامات آمریکا و اوکراین علیه ایران در دست داشتن در جنگ روسیه و اوکراین به شوخی شبیه است. شکارچی با اشاره به اینکه اتهامات آمریکا و اوکراین علیه ایران دروغ است گفت: مبادلات ایران و روسیه به سال‌ها پیش از جنگ روسیه و اوکراین برمی‌گردد.

وزیر نفت درباره آخرین وضعیت قراردادهای ایران و روسیه در حوزه انرژی توضیحاتی ارائه کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران و روسیه شاید تا به حال اینقدر دیدگاه‌های‌شان به هم نزدیک نشده بود.