ناترازی انرژی

رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت تاکید کرد در صورت بروز بحران، باید شفاف و صادقانه درباره آن صحبت کرد. روابط عمومی فقط انتشار بیانیه و اطلاعیه نیست، بلکه مسئولیت آن ساخت اعتماد عمومی است.

خاموشی‌ با گرما در میانه بهار از راه رسیده است. خاموشی‌های گسترده و بی‌برنامه؛ هرچند که وزارت نیرو مدعی است که برای قطع برق جدول زمان‌بندی دارد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در بسیاری از مناطق خاموشی مطابق با برنامه اعلام‌شده دولت نیست. وضعیتی که علاوه بر بی‌برقی و گرما و مشکل در اینترنت، برنامه‌ریزی‌ها را هم مختل می‌کند. نکته اینجاست که در قطعی‌های فصل زمستان هم بی‌برنامگی در اعلام زمان خاموشی وجود داشت و در همان مقطع نیز روزنامه اینترنتی «فراز» به این مشکل پرداخت.

در تابستان ۱۴۰۳، ایران با ناترازی برق حدود ۲۰ هزار مگاوات مواجه بود. پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش این ناترازی به بیش از ۲۳ هزار مگاوات در تابستان ۱۴۰۴ است که معادل یک‌سوم نیاز برق کشور خواهد بود.

مجلس به تازگی به دو فوریت بررسی لایحه «اختیار دولت در تغییر ساعت رسمی کشور و تعیین ساعات کار کارکنان» رای نداد. با وجود اینکه دولت اعلام کرده بود که یکی از راه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی برای جلوگیری از ناترازی برق در تابستان تغییر ساعت رسمی کشور است. ولی داداشی، نماینده آستارا و سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با فراز درباره اهمیت این لایحه برای دولت توضیح می‌دهد. لایحه‌ای که حالا باید روال عادی را که ممکن است بسیار زمان‌بر باشد برای تبدیل‌شدن به قانون طی کند.

با نزدیک‌شدن به روزهای گرم سال، نگرانی‌ها درباره احتمال خاموشی بیشتر شده است. در شرایطی که ناترازی در حوزه انرژی به ویژه برق همچنان وجود دارد. رمضانعلی سنگدوینی نماینده گرگان و نایب رییس کمیسیون انرژی در گفت‌وگو با فراز تاکید می‌کند که مردم و صنایع کشور از خاموشی‌ها ناراضی هستند و نباید اجازه تکرار آن را داد.

جلو و عقب کشیدن ساعت رسمی کشور آن هم به فاصله یک ساعت، کم‌اهمیت به نظر می‌رسد تا زمانی که اعلام شود می‌تواند اندازه تولید چند نیروگاه بزرگ در صرفه‌جویی انرژی تاثیر داشته باشد. این گزارش، روند تاریخی تصمیم‌گیری‌ها و پیامد‌های این سیاست را مرور می‌کند و به این پرسش پاسخ می‌دهد که این چرا این روز‌ها تغییر ساعت رسمی دوباره به صدر اخبار بازگشته است؟

با ادامه قطعی‌ برق در نقاط مختلف کشور، حالا خاموشی‌‌های برنامه‌ریزی‌شده به تهران رسیده است. با توجه به اظهارات وزیر نیرو، صنعت برق کشور در ماه‌های آینده با ناترازی ۲۰ هزار مگاواتی برق روبروست؛ در این شرایط، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای رفع این ناترازی ناگزیر است. با این همه، آن طور که «علی سعدوندی»، اقتصاددان، می‌گوید: «بخش خصوصی انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی ندارد.» 

آذری جهرمی خواستار بررسی نقش ذی‌نفعان در تشدید مشکل ناترازی شد.

یکی از نهاد‌هایی که خردادماه امسال، در جریان هشدار «فوری» دفتر ابراهیم رئیسی از دلار ۱۰۰ هزار تومانی قرار گرفته بود، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بود. به زبان ساده، نهادی که در ۶ ماه گذشته به یکی از اصلی‌ترین ماشین‌های تبلیغات ضددولت تبدیل شده بود، از ۸ ماه پیش در جریان پیش‌بینی دولت سیزدهمی‌ها از سرنوشتِ ناگزیر دلار در پایان امسال قرار گرفته بود.

تعطیلی‌های پی در پی و قطعی برقی که همچنان مهمان کشور و خانه‌های مردم است دلیلی ندارد جز ناترازی انرژی . ناترازی انرژی وضعیتی است که میزان عرضه و تقاضای انرژی با یکدیگر همخوانی نداشته باشند. یکی از علل کمبود عرضه هدر رفت انرژی در سیستم توزیع و انتقال است. استاندارد جهانی تلفات هدر رفت برق در سیستم توزیع ۵ تا ۱۰ درصد است، اما این عدد در ایران به ۲۰ درصد نیز می‌رسد. این یعنی از هر هزار مگاوات تولید برق، تنها ۸۰۰ مگاوات به مصرف‌کنندگان می‌رسد.

در پرداخت هزینه ناترازی انرژی کشور باید همه شهروندان سهم برابر داشته باشند و عدم قطعی برق در استان تهران به این معنا نیست که برق دیگر قطع نمی‌شود.

قطعی برق در تابستان به پاییز رسید ولی ناترازی انرژی رفع نشد و حالا دولت ناچار است برای تامین انرژی تعطیلات را هم به قطعی‌ها اضافه کند.

 شدید ناترازی انرژی از چند سال گذشته منجر به کاهش تولید فولاد و محصولات زنجیره آهن و فولاد شده به طوری که بر اساس آخرین آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد، افت ۵.۵ درصدی تولید فولاد ایران ثبت شده است.

در شرایطی که شاخص آلودگی هوای تهران قابل‌قبول است و دمای هوا آنچنان تغییر نکرده، علت تعطیلی ادارات و مدارس از سوی دولت همچنان یک معماست. بسیاری از مردم، بحران انرژی را سرنخ تعطیلی‌های مداوم می‌دانند و معتقدند به دلیل ضعف شبکه گازرسانی، دولت چاره‌ای جز تعطیلی ندارد تا این زمستان هم به هر نحو هست سپری شود. با این همه، معلوم نیست پس از این با کمبود منابع چه خواهیم کرد. آن طور که «علی سعدوندی»، اقتصاددان، می‌گوید انگار هیچ کس در هیئت دولت از آسیب‌های جبران‌نشدنی این تعطیلات به اقتصاد کشور خبر ندارد.