تب‌وتاب تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری پنج‌شنبه به پایان می‌رسد. پنج مناظرات تلویزیونی، گرد‌همایی در شهر‌های مختلف و همایش‌ها برگزار شد. در این میان نامزد‌ها اظهارنظر‌های مختلفی درباره عملکرد یکدیگر داشتند؛ اظهارنظر‌هایی که البته راستی‌آزمایی‌های مختلف به سرعت در فضای مجازی درست یا غلط بودن آن را مشخص می‌کرد. در این بین سعید جلیلی ادعا‌های پرابهام و شائبه‌برانگیز بسیاری را به ویژه علیه دولت روحانی و برجام مطرح کرد. در ادامه برخی از اظهاراتی جلیلی که راستی‌آزمایی‌ها آن را خلاف واقع نشان دادند را مرور می‌کنیم.

همایش انتخابات ی محمدباقر قالیباف امشب برگزار می‌شود. همایشی که فهرست برنامه‌های آن دارای تعارض‌های بسیاری است. از یک سو نام عبدالرضا هلالی به عنوان مداح پس از سخنران در این همایش دیده می‌شود.

دهه شصتی‌ها همچنان پرشمارترین و در عین حال تعیین‌کننده‌ترین گروه جمعیتی ایران هستند و به نظر می‌رسد این واقعیت، بخشی از کسانی که خود را سخنگوی نسل جدید می‌پندارند خشمگین کرده است؛ کسانی که تصور می‌کند مواضع و ایده‌های غیرواقع‌بینانه‌‌شان درباره انتخابات و آینده ایران بدون همراهی نسل پیشین به حاشیه می‌رود. این گروه حالا حتی پا را فراترگذاشته و با هجمه به نسل دهه شصت و پنجاه، آن‌ها را مسبب و مقصر وضع موجود می‌دانند. اما چرا کسانی که خود را سخنگو و صدای نسل جدید که موسم به نسل z است می‌پندارند با نادیده‌گرفتن واقعیت و نادیده‌انگاشتن حقایق تاریخ و سیاست ایران، مرتکب اشتباهاتی بنیادی در تحلیل شرایط شده‌اند؟

در چند روز اخیر، منازعه اصلی در جهه انقلاب بر سر صحت و سقم نظرسنجی‌های مختلف گذشت. نظرسنجی‌هایی که به نظر می‌رسد که تبدیل به جنگی نیابتی برای تحت فشار گذاشتن جناح رقیب شده است. اما ریشه این دعوا کجاست و دو کاندیدای مهم اصولگرایان، در این جنگ به دنبال چه هستند؟

دو هفته است آشوبی دارم. دوهفته است خواب ندارم. دو هفته است بین عقل و دلم جنگی است. عقلم با چشمی اشکبار می‌گوید باید رأی داد نباید فرصتی که گویی خدا به ملت ایران پاس داده است را از دست داد. نباید گذاشت شرایط ایران سخت‌تر و پیچیده‌تر از این شود. ایران مستعد یک انفجار است. جسم و روح ایران دیگر تاب یک درهم‌ریزی تازه را ندارد. باید برخیزیم و این «فرصت انتخاب» را به «خلق امکان» تبدیل کنیم.

مهدی کروبی از مسعود پزشکیان حمایت کرد. حسین کروبی، فرزند مهدی کروبی، گفت: بعد از ۱۴ سال از ستمی که بر پدرم رفته است، اما از اصلاح کشور نا امید نشده است و از سال ۸۴ درباره از بین رفتن جمهوریت نظام هشدار داد و هزینه آن را تا الان پرداخت کرده است.

حضور مصطفی پورمحمدی در وزارت کشور برای ثبت‌نام و بعد از آن احراز صلاحیتش از سوی شورای نگهبان، نگاه‌های کنجکاو زیادی را متوجه او کرد و مناظره نخست نشان داد که چنین کنجکاوی‌ای بی‌دلیل نبوده است. اما پرسش مهم این است که پروژه پورمحمدی کیست و چه در سر دارد؟ او از کجا به این نقطه در سیاست ایران رسیده است؟ در این گزارش نگاهی به زندگی پورمحمدی و سیر او در سیاست داریم.

با نزدیک‌شدن به ۸ تیر، انتظار‌ها آن است که فضای جامعه بیش از پیش رنگ و بوی انتخابات به خودش بگیرد. همچون سنوات گذشته، راهکار معمول استفاده از جذابیت مناظرات زنده نامزد‌ها بوده است. اما اکنون وضعیت متفاوت است؛ اگرچه نخستین مناظره انتخابات ی دوشنبه شب برگزار می‌شود، اما فضای جامعه به نحوی است که هنوز با جوّ انتخابات ی فاصله دارد. حال پرسش اصلی این است؛ راهبرد جدید صداوسیما چیست و چرا به نتیجه مطلوب نمی‌رسد؟

حسین شریعتمداری نوشت: پرسش این است که «‌به کدامیک از نامزدهای جبهه انقلاب رای بدهیم»؟ پاسخ نگارنده این است: «‌به نامزدی که بعد از ائتلاف آنها مشخص می‌شود»

به نظر می‌رسد که به احتمال زیاد آمار مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ بالاتر از ۱۴۰۰ خواهد بود. اما چرا؟ بخش مهمی از استدلال من در این یادداشت بر می‌گردد به تجربه‌ای که جامعه‌ی ایرانی از ۱۴۰۰ تا کنون از سر گذرانده است و فهم دقیق‌تری که احتمالاً از واقعیت سیاست در سطح ملی و بین‌المللی بدست آورده است.

مسعود پزشکیان یکی دیگر از کاندیداهای چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری است که روز یکشنبه توسط شورای نگهبان تایید صلاحیت شد. پزشکیان اسفند ماه ۱۴۰۲ نیز در انتخابات مجلس شرکت و به‌عنوان نماینده مجلس تبریز انتخاب شد. در این اینفوگرافیک چند فراز مهم زندگی مسعود پزشکیان از ۱۳۵۵ تاکنون را می‌بینید.

محدباقر قالیباف یکی از نامزدهای چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری است که روز یکشنبه توسط شورای نگهبان تایید صلاحیت شد اما این اولین‌بار نیست که قالیباف نامزد ریاست‌جمهوری می‌شود. در این اینفوگرافیک چند فراز مهم زندگی محمدباقر قالیباف از سال ۱۳۶۱ تاکنون را می‌بینید.

امروز تایید صلاحیت چهاردهمین کاندیدای ریاست‌جمهوری توسط شورای نگهبان اعلام شد. «سعید جلیلی»، یکی از افرادی بود که تایید صلاحیت شده اما این اولین‌بار نیست که جلیلی کاندیدای ریاست‌جمهوری شده است. در این اینفوگرافیگ چند فراز مهم از زندگی سعید جلیلی از سال ۱۳۶۵ تاکنون را می‌بینید.

با انتشار گسترده نامه شهادت برخی از وزرا برای بالابردن احتمال تایید صلاحیت وزیر ارشاد، خبرگزاری دولت از پیگیری قضایی انتشار آن خبر داد. خبری که به اندازه انتشار نامه بازتاب داشت و باعث انتقاد‌های دوچندان به دولتی‌ها شد. علی مجتهدزاده حقوق‌دان و وکیل دادگستری با انتشار پستی در شبکه ایکس پیگیری قضایی انتشار این نامه را زیر سوال برد و نوشت: «انتشار نامه شهادت وزرا به نفع وزیر ارشاد بر اساس کدام قانون جرم که دولت قصد پیگیری قضایی دارد؟ کسی که شهادت شرعی می‌دهد یعنی بابتش برای خدا هم جواب دارد، پس چرا می‌خواستند آن را از مردم پنهان کنند؟ استفاده از منابع و مناصب دولتی برای چنین شکایتی حتما غیرقانونی است.»  از سوی دیگر سابقه مبهم و پرونده شائبه‌برانگیز محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد نیز این نامه حمایتی را سوال‌برانگیزتر می‌کند. پرونده‌ای که اسماعیلی در آن محکومیت قطعی داشته است.

بعد از پایان ثبت‌نام نامزدها در انتخابات ، عده‌ای منتظر نتایج رد یا تایید صلاحیت شورای نگهبان هستند. صلاحیت ۸۰ نامزد انتخابات ی در شورای نگهبان در حال بررسی است اما فراز در این اینفوگرافیک احتمال تایید و یا رد صلاحیت چهره‌های شناخته‌شده‌تر را به نمایش گذاشته است.

در آخرین روز مهلت ثبت‌نام، با برنامه‌ای در دست وارد سالن وزارت کشور شد. او که همراه مرحوم سید ابراهیم رییسی برای افتتاح سد «قیزقلعه‌سی» به تبریز رفته بود و به فاصله ۱۵ روز از حادثه و در بحبوحه عزاداری و کار‌های وزارت راه و شهرسازی، توانست برنامه‌ای را هم برای انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم مدون کند. مهرداد بذرپاش که فعالیت‌هایش از روز اول در مجلس یازدهم رنگ‌وبوی انتخابات ی داشت. مجلسی که البته او عطای آن به سرعت به لقایش بخشید و به هر ترتیبی بود به دیوان محاسبات اداری و سپس با مرگ رستم قاسمی وزیر راه به پاستور رفت و جای او را گرفت. بذرپاش حالا برای ریاست‌جمهوری خیز برداشته. هرچند که تایید صلاحیت او به دلیل سابقه و پرونده‌های شائبه‌برانگیز محل ابهام است.

حالا چهار روزی است که نگاه‌های بسیاری به سالن ثبت نام وزارت کشور است. تاکنون چهره‌های بسیاری در انتخابات ثبت نام کردند که برخی از آن‌ها منتسب به جریان اصلاحات بوده‌اند.

هنوز هیچ خبر رسمی از حضور او و یارانش نیست. اما گویا دوباره عزمش را برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری جزم کرده و همین زمزمه‌ها نگرانی‌های بسیاری را برانگیخته است. سخن از سعید جلیلی است؛ مرد در سایه که البته ابایی از اینکه خود را در سایه بخواند ندارد و حتی تشکیلاتی به نام «دولت در سایه» را نیز مدیریت می‌کند و برادرش وحید جلیلی هم در سایه صداوسیما را تحت اداره خود دارد. مردی با مواضع و افکاری که به قول محمد مهاجری فعال سیاسی اصول‌گرا، حتی در دهه ۶۰ نیز «ارتجاعی» محسوب می‌شد. او به عنوان نزدیک‌ترین نماینده به جبهه پایداری در دو دوره یعنی ۹۲ و ۱۴۰۰، بخت خود را برای رسیدن به پاستور امتحان کرده است و هر دو بار مردود شده. سال ۹۲ با حدود ۴ میلیون  رای رقابت را به حسن روحانی که از حمایت اصلاح‌طلبان برخوردار بود واگذار کرد و در سال ۱۴۰۰ در شرایطی که امیدی به پیروزی او وجود نداشت از کارزار انتخابات کنار کشید.

این روز‌ها نام محمد باقر قالیباف با پرونده‌های جنجالی خرد و کلان اقتصادی و مدیریتی گره خورده است. طی ۱۸ سالی که نام قالیباف در عرصه اجرایی کشور مطرح شده است تا به امروز که تجربه ۴ سال سکانداری بهارستان را در کارنامه اش دارد، دست کم ۲۱ سرتیتر از پرونده‌های جنجالی او و خانواده‌اش منتشر شده است؛ یعنی هر ۳۰۰ روز یک اتهام دامن مدیریتی او را نشانه گرفته است. اما او بی اعتنا به این رسوایی‌ها در تقلای شستن مجدد بر کرسی ریاست مجلس است. تاجایی که او حتی برخلاف روال منظم نشست‌های خبری روسای مجلس طی ۴ ساله گذشته هیچ نشست خبری برگزار نکرد.

با درگذشت «سید ابراهیم رئیسی»، چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری هشتم تیر ماه، یعنی یک سال زودتر از موعد خود برگزار می‌شود. در این فرصت محدود، ثبت‌نام نامزدها، تایید صلاحیت، تبلیغات و برگزاری دور اول انتخابات تا روز هفتم تیر انجام خواهد شد. پیش از شروع رسمی فرآیند و ثبت‌نام اما گمانه‌زنی‌هایی درباره نامزدهای بالقوه این انتخابات زودهنگام مطرح شده است. در این اینفوگرافیک این نامزدهای بالقوه و احتمال تایید یا رد صلاحیت آن‌ها بر اساس سابقه‌شان را می‌بینید.