رد مرز مهاجران

با شدت گرفتن روند اخراج مهاجران غیرقانونی افغان از ابتدای سال ۱۴۰۴، بازار اجاره مسکن در برخی مناطق تهران، به‌ویژه محله‌های مهاجرنشین، دگرگون شده است. مشاوران املاک در شوش، مولوی، شهرری و دولت‌آباد از کاهش نسبی قیمت در این مناطق خبر می‌دهند؛ بیشتر خانه‌های ویلایی که تا چند ماه پیش مشتریان پرشمار داشتند، حالا با نرخ سال گذشته هم اجاره نمی‌روند.

نشست اخیر در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با تمرکز بر نقد سیاست‌های مهاجرتی ایران برگزار شد. با این حال، محتوای این نشست‌ها و واکنش‌هایی، چون تیتر جنجالی روزنامه شرق، بازتابی دقیق از واقعیت‌های حقوقی و سیاسی پیرامون مهاجران نیستند.

روز جمعه، سخنگوی وزارت امنیت داخلی آمریکا اعلام کرد مدرک اقامتی «حفاظت موقت» هزاران تبعه افغانستان را لغو کرده است. بسیاری از این افراد در دوران جمهوری با آمریکایی‌ها همکاری می‌کردند و با سقوط کابل، به طور اضطراری از افغانستان خارج شدند تا در امان باشند. حالا، دولت ترامپ اعلام کرده مدرک اقامت این مهاجران را تمدید نمی‌کند چون وضعیت در افغانستان امن است.

مرور استدلال‌های هر دو گروه از موافقان و مخالفان مهاجرت افغان‌ها به ایران شاید انسان ایرانی را بر سر یک دوراهی قرار دهد؛ از یک سو از منظر اخلاقی نمی‌تواند بپذیرد که مهاجران افغان از ایران اخراج شوند و از سویی دیگر، نمی‌تواند مشکلات موجود را انکار کند. آن طور که دکتر «مرتضی مردیها»، پژوهشگر اجتماعی می‌گوید: «این موقعیت انسان در جهان معاصر است. انسانی که رمانتیک نیست و نمی‌خواهد خودش را گول بزند. از آن طرف هم نمی‌خواهد صرفا به صورت حسابگرانه دست به عمل بزند.»

پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان، شمار پناهجویان افغانستانی عازم ایران به شدت افزایش یافته است. برخی از این پناهجویان تلاش می‌کنند تا از طریق ایران خود را به ترکیه برسانند و برخی دیگر نیز در ایران ماندگار می‌شوند.