حسین موسویان، دیپلمات پیشین ایرانی و عضو تیم مذاکره کننده در مذاکرات ۲۰۱۵، گفته است: «اگر هدف آمریکا برچیدن کامل برنامه هستهای ایران باشد، هیچ توافقی ممکن نخواهد بود. این نوع توافق اساساً مرده به دنیا میآید.» به گفته موسویان، اگر ایالات متحده صرفاً به دنبال جلوگیری از ساخت سلاح هستهای، افزایش شفافیت و محدودسازی غنیسازی باشد، میتوان به «تفاهمی اصولی» دست یافت؛ مشابه توافق موقت اولیهای که در مراحل ابتدایی مذاکرات سال ۲۰۱۵ حاصل شد.
مجید تختروانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان که به منظور برگزاری سومین دور نشست رایزنی سیاسی در صربستان حضور داشت؛ در نشست موسسه سیاست و اقتصاد بینالملل بلگراد با موضوع «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: تبیین چالشها و فرصتها؛ واکاوی نقش بالکان و غرب آسیا در استقرار صلح و ثبات منطقهای و بینالمللی» که با حضور جمعی از سفرا، دیپلماتها و اندیشمندان برگزار شد، به ایراد سخنرانی پرداخت.
شنیدههای فراز حاکی از این است که مذاکرات ایران و آمریکا به سرپرستی «علی باقری» چندین بار تا پای امضا و نهایی شدن توافق پیش رفته بود. در آخرین تلاش تیمِ وقت مذاکره کننده، علی باقری با تماسهایی تهدیدآمیز از سوی یک گروه تندرو و افراطی در ایران مواجه شده و به «خروج از دایره انقلاب» و تحمیل هزینههای سیاسی و رسانهای تهدید شده بود. تهدید مذاکره کننده ارشد ایران در حالی مخابره شد که دولت وقت با چراغ سبز و توصیه مقامات عالی کشور در مذاکرات غیرمستقیم حاضر شده بود.
امروز تقابل جمهوری اسلامی با آمریکا به نقطهای رسیده که باید بین آرمانگرایی و واقعگرایی، یکی را انتخاب کند. اصولاً تصمیمگیری برای جمهوری اسلامی همواره سخت بوده است. هنوز در موضوع ماهواره تصمیم مشخصی نگرفتهایم. تصمیم نهایی در موضوع حجاب هم در هالهای از ابهام است. در موضوع هدفمندی یارانهها هم همینطور. در سیاست خارجی نیز مشخص نکردهایم که به دنبال سازگاری واقعیتها هستیم یا آرمانهایی همچون نابودی آمریکا و اسرائیل و شرق و غرب. اگر در پایان جنگ هشتساله با عراق به درستی تصمیم به پایان جنگ گرفتیم، از آن به عنوان شکست تلخ یا جام زهر یاد میکنیم. اما سازگاری با طبیعت شکست نیست، بلکه پیروزی بر توهمات ایدئولوژیک را باید جشن گرفت.
دستیار رهبر انقلاب اسلامی در خصوص مذاکره با آمریکا تشریح کرد: در شهریور ۱۴۰۱، ما دو بار تا مرحله امضای توافق [با آمریکا] پیش رفتیم، پیش از شهادت شهید رئیسی هم به این نقطه رسیدیم، اما اسرائیلیها نگذاشتند توافق شود.
خبر مذاکره ایران و آمریکا، صرفنظر از نتایج آن، بازارهای داخلی را به لرزه در آورد. نخستین پاسخ بازارها، به ویژه بازار ارز و طلا به خبر مذاکرات ایران و آمریکا در عمان مثبت بود. طلا به کانال ۹۰ هزار تومان بازگشت و طلا و سکه نیز کاهش قیمت محسوسی داشتند. این یعنی بدون اینکه تغییری در سیاستهای اقتصادی و اساسی کشور رخ دهد، قیمت دلار حدود ۹ هزار تومان کاهش یافت. در حالی که نمایندگان مجلس در آستانه نوروز، وزیر اقتصاد را با توجیه افزایش قیمت ارز استیضاح کردند؛ در حالی که نه تنها به تحریمها و مولفههای اساسی و تعیینکننده قیمت ارز بیتوجه بوند، بلکه آنها را انکار نیز میکردند.
نماینده بافق و مهریز در صحن علنی مجلس با هشدار نسبت به اعتماد دوباره به آمریکا، گفت: ترامپ همان کسی است که قرارداد اوباما را پاره کرد؛ فریب چهره مذاکره طلب او را نخورید، چرا که مومن از یک سوراخ دوبار گزیده نمیشود.
مهاجری گفت: «اگر به جای ترامپ و سایر مقامات ارشد امریکا بودم به جای اینکه ترفند لابیهای صهیونیستی مرا اغوا کند، حتما برای سرمایهگذاریهای اقتصادی و اجتماعی بیشتر در کشور بزرگی مانند ایران دورخیز میکردم. »
وزیر خارجه ایران با تاکید بر اینکه « مذاکره مستقیم با طرفی که مدام تهدید به توسل به زور بر خلاف منشور ملل متحد میکند و مواضع متناقضی توسط مقامهای مختلف آن بیان میشود، بیمعنا خواهد بود»، تصریح کرد: اما ما همچنان به دیپلماسی پایبند بوده و حاضریم مسیر مذاکره غیرمستقیم را بیازماییم.
غلامرضا صادقیان، سردبیر روزنامه جوان، در یادداشتی با عنوان «نوروز تکقطب، جهل مرکب و بمب اتمی» به اظهارات اخیر علی مطهری، نماینده ادوار مجلس، مبنی بر مذاکره با رئیسجمهور آمریکا واکنش نشان داده و سیاستورزی او را تفرقهافکنانه قلمداد کرده است.