قوم گرایی

پتروشیمی تبریز در آخرین فراخوان استخدامی، متقاضیان را به بومی‌های ۴ استان آذری‌نشین کشور محدود کرده است. به عبارت دیگر استخدام در یکی از صنایع ملی در کشور، با این بدعت پتروشیمی تبریز منحصر به یک امتیاز قومی شده است. صنعتی که از امکانات، منابع و بودجه ملی برای رشد و توسعه استفاده کرده و به وقت تقسیم منافع، چیزی به جز قوم‌گرایی را معیار قرار نمی‌دهد. این دست‌فرمان، دقیقا در راستای بسترسازی برای خواب شومی است که تجزیه‌طلبان برای تمامیت ارضی ایران دیده‌اند.

شبکه‌های جاسوسی قوم‌گرا، در شناسایی نقاط حساس تبریز و ویرانی بخش‌هایی از آن نقش حیاتی دارند و بدون جمع‌آوری اطلاعات از سوی گروههای اتنو-جاسوس امکان شناسایی و تشخیص اهمیت این مراکز ممکن نمی‌شد.

شورای شهر ارومیه همچنان صحنه‌ اختلافات زبانی است. پس از آنکه رئیس شورای شهر در یک مراسم رسمی از سخنرانی به زبان فارسی خودداری کرد، اکنون رسانه‌های محلی گزارش داده‌اند که یکی از اعضای کرد شورا نیز پس از اعتراض به عدم استفاده از زبان فارسی، در جلسه اخیر شورا به زبان مادری خود صحبت کرده است. این روند که با بی‌اعتنایی به زبان ملی، بذر شکاف‌های قومی را در دل خود می‌پروراند، بار دیگر اهمیت زبان فارسی را به عنوان زبان میانجی و ضامن وحدت ملی یادآور می‌شود.

در پی نصب سازه‌‌ی «مضیف» در محوطه‌ی فرمانداری شهرستان شوش، جمعی از نخبگان و فعالان اجتماعی این شهرستان، طی نامه‌ای خطاب به وزیر کشور، اعتراض خود را نسبت به این اقدام که به‌زعم آنان ناقض بی‌طرفی نهادهای حاکمیتی و تهدیدی برای انسجام ملی است، ابراز کردند. این نامه خواستار برچیدن فوری این سازه و اتخاذ سیاستی شفاف به منظور اجرای نگرش بیطرفانه‌ی ارگان‌ها و سازمان‌های دولتی در سطح کشور شده است.

در پی بیانیه ۲۸۰۰ امضایی که طیف وسیعی از فرهیختگان ایران‌دوست در سراسر کشور صادر کردند، حالا بیش از ۲۰۰ نفر از نویسندگان، روزنامه‌نگاران، هنرمندان، کنشگران و مدرسان دانشگاه از استان خوزستان نسبت به سیاست‌های فرهنگی دولت هشدار دادند. این چهره‌های دانشگاهی و فرهنگی نگرانی‌های خود را نسبت به سیاست‌ها و رویکرد‌هایی که زیرساخت‌های فرهنگی و هویت ملی را در سراسر کشور به ویژه خوزستان تهدید می‌کند، ابراز کردند.

هشدارها درباره سیاست‌های فرهنگی حاکمیت بلند شده است. به تازگی بیش از ۸۰۰ چهره فرهیخته در بیانیه‌ای نسبت به وضعیت کنونی و در خطر بودن هویت ایران و انسجام ملی ابراز نگرانی کرده‌اند. اما ریشه بحران‌های کنونی کجاست؟ چرا هویت ایرانی و انسجام ملت ایران از نظر طیف گسترده‌ای از فرهیختگان با راهبردها و سیاست‌گذاری‌های اشتباه به خطر افتاده است؟ احسان هوشمند، جامعه‌شناس و پژوهشگر مطالعات قومی در گفت‌وگو با فراز به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. او که خود یکی از امضاکنندگان این بیانیه است، می‌گوید که سیاست‌های دولت چهاردهم بر چالش‌ها و مسائل دهه‌های گذشته افزون شده و نگرانی‌های را افزایش داده است.

نوروز، این جشن ملی و باستانی ایرانیان، با اتفاقاتی کم‌سابقه در ایران آغاز شد. اتفاقاتی که بیش از آنکه باعث شادکامی شود، کام بسیاری از ایران‌دوستان را تلخ کرد. عملکرد مسئولان و واکنش دولت‌مردان در مواجهه با این رخدادها اما سویه دیگری به ماجرا اضافه کرد که نگرانی اصحاب علم و فرهنگ و هنر را دوچندان کرد. حالا بیش از ۸۰۰ نفر از چهره‌های برجسته علم و هنر در بیانیه‌ای با اشاره به سیاست‌های فرهنگی حاکمیت، نسبت به مخاطرات فعال‌شدن گسل‌های قومی و رویکرد دولت در این زمینه هشدار و ابعاد نگران‌کننده آن را از منظر خود شرح داده‌اند.

بیش از ۸۰۰ نفر از متخصصان، هنرمندان و کارشناسان رشته‌های گوناگون دانشگاهی، فرهنگی و هنری کشور در بیانیه‌ای تحلیلی درباره وقایع مرتبط با نوروز امسال، ضمن محکوم کردن سیاست‌های فرهنگی مرتبط با وقایع نوروز امسال در آذربایجان غربی و کردستان و نیز مواضع استاندار آذربایجان شرقی، و برشمردن پیامد‌های این سیاست‌ها و اقدامات برای ملت ایران، رویکرد دولت را در این زمینه تهدیدی برای انسجام و امنیت ملی و تقویت واگرایی‌های محلی دانستند.

آنچه روز یکشنبه در جلسه تودیع و معارفه شهردار ارومیه رخ داد، جلوه کوچکی از خواب شومی است که قوم‌گرایان برای آینده ایران دیده‌اند: طرد زبان ملی و رسمی از مناسبات اجتماعی و فرهنگی ایران، تعمیق شکاف موجود بین قومیت‌ها با حذف حلقه وصل بین آنها و خودی-غیرخودی کردن فضا است.

بابک نهرین برگ تازه ایست که رئالیتی شوی جوکر در قسمت جدید خود رو کرده است؛ یک کمدین که تقریبا هفتاد درصد از زمان برنامه را به زبان ترکی صحبت می کند.شاید تصور کنیم تیم سازنده ملزم است نسبت به نکاتی روشنگری و اعلام کند با کدام مجوز و هدف، در برنامه ای که در سطح ملی و نه استانی، برای ۸۵ میلیون مخاطب که زبان رسمی آن ها فارسی است، از زبانی دیگر آن هم برای مدت طولانی بهره می گیرد؟

«آتابای» دومین فیلم در جدول اکران است که زبان آن آذری است و درصد بالای مخاطبان فارسی زبان مجبورند تا پایان فیلم برای درک مضمون، زیرنویس آن را دنبال کنند. تقریبا دو ماه پیش از «آتابای»، فیلم «پوست» به کارگردانی بهمن ارک، با زبان غالب آذری اکران شد که پس از ۹ هفته اکران تنها ۷۰۰ میلیون تومان فروش داشت.نکته جالب آنکه پخش هر دو فیلم بر عهده شرکت «بهمن سبز» وابسته به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی است؛ سازمانی که مشخص نیست از پخش این دو فیلم که این روزها به دستاویزی برای قوم گرایان بدل شده، چه سودی می برد!