خطای انسانی نه؛ کمبود نیروی انسانی!

تعدیل فراگیر نیروی انسانی؛ معضلی فراگیر در کشور ما

به دلیل مشکلات اقتصادی، بسیاری از سازمان‌ها، نهادها، شرکت‌ها وتولیدی‌ها و ...، ناچار از تعدیل نیرو و کاستن از تعداد کارکنان خود شده‌اند؛ وقتی دخل و خرج با هم نمی‌خواند، به ناچار برخی باید از گردونه خارج شوند، تا یک مجموعه بتواند سرپا بماند. البته که کاستن از تعداد نیروی انسانی، فشار بیشتری بر نیروهای باقی مانده وارد می‌کند. این فشار مضاعف، علاوه بر افزایش خستگی و فرسودگی، اضطراب و استرس روحی و روانی  را بر سرکارماندگان افزایش می‌دهد. این‌ها را بگذارید در کنار فرسودگی امکانات شغلی، نبود مواد اولیه و قطعات لازم که معمولا وارداتی هستند؛ در این صورت محصولی که به دست می‌آید دیگر کیفیت لازم و استاندارد را ندارد. در واقع کارها، امروز با تعدیل نیرو، کار با نوعی سرهم بندی پیش می‌رود؛ رفتاری که در نهایت، به تدریج آسیب‌هایش را جامعه و شهروندان متحمل می‌شوند.

تصادف مترو و کمبود نیروی انسانی

غیرمنصفانه‌ترین نتیجه‌گیری در مورد حادثه دیروز مترو و حوادثی از این دست، مقصر دانستن تنها یک فرد است. اما شاید اشاره به این نکته ضروروی باشد که معمولا و به صورت استاندارد، هر قطار مترو، باید سه «راهبر» گواهینامه‌دار، داشته باشد، یک راهبر اصلی و یک ناظر در کابین جلو و یک راهبر در کابین آخر قطار. اما به دلیل مشکلات اقتصادی، از پنج سال پیش، ابتدا راهبر «ناظر» حذف شد و بعد راهبر کابین آخر. اکنون قطارهای مترو، تنها با یک راهبر، حرکت می‌کنند. کم شدن دو راهبری که باید به صورت استاندارد در کنار راهبر اصلی حضور داشته باشند، طبیعتا بر استرس و اضطراب راهبر تنها مانده قطار می‌افزاید و در صورت احتمال بروز حادثه، تصمیم گیری به موقع و مناسب را برای وی بسیار سخت می‌کند.  

 یک راهبر تنها و تصمیمی به هنگامی که گرفت

در حادثه دیروز متروی تهران-کرج، از قضا اگر تنها راهبر قطار، به موقع متوجه خطر نمی‌شد، سرعتش را کم نکرده و در نهایت ترمز نمی‌گرفت، حتما تعداد مصدومان بیشتر می‌شد، حتی ممکن بود این حادثه تلفات جانی هم در پی داشته باشد. بنابراین، مسئولان مختلف در هر طبقه‌ای از هرم حاکمیت که قرار دارند، باید تبعات تصمیم‌های مختلفی را که می‌گیرند-ازجمله دستور تعدیل نیرو و انجام آن- بپذیرند و پشت «بهانه» نخ نما شده «خطای انسانی» قصور خود را پنهان نکنند.