واقعیت تلخی که وزیر مسکن لو داد؛ تا ۱۵ سال منتظر کاهش تورم نباشید!

آخرین بار روز دهم دیماه ابراهیم رئیسی در قم وعده داد که «تورم به زودی متوقف می‌شود». وعده‌ای که حتی از مدت‌ها قبل از انتخابات سیزدهم ریاست جمهوری مورد تاکید رئیسی و تیم دولتش بود. حالا اما به نظر می‌رسد حداقل رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی او نه فقط اعتقادی به این وعده ندارد بلکه معتقد است اوضاع تورم حداقل تا 10-15 سال آینده به شکل موثر کنترل نخواهد شد؛ یعنی زمانی معادل سه یا چهار برابر عمر دولت سیزدهم. نکته اینکه سیاست‌های مسکن دولت سیزدهم هم بر اساس همین پیش‌بینی از استمرار تورم تا ۱۰-۱۵ سال آتی تنظیم شده.

ماجرا از این قرار است که رستم قاسمی درباره سنگین بودن اقساط طرح نهضت ملی مسکن اینگونه اظهارنظر کرده است: «کسانی که امروز ثبت نام می‌کنند قسطشان دو سال پس از تحویل واحد شروع می‌شود. یعنی دو سال آینده مبلغ ۴ یا ۵ میلیون تومان یا هر عدد دیگری که هنوز تعیین نشده اقساط بالایی نخواهد بود. امروز اگر یک نفر این وام ۱۸ درصد را دریافت کند و به طور مثال ۵ میلیون تومان بپردازد با توجه به تورم کشور ما تا ۱۵ سال آینده پرداخت اقساط ۱۰ میلیون تومان رقم قابل توجهی نیست.» موضوع کاملا روشن است؛ اگر قرار است وعده دولت درباره کاهش و کنترل تورم محقق شود توجیه رستم قاسمی چه معنایی دارد؟ مهمتر اینکه برنامه‌ریزی طرح نهضت ملی مسکن توسط کلیت دولت و نه صرفا وزارت مسکن و شهرسازی صورت گرفته است، با این توصیف تناقض بین وعده‌های کاهش تورم و توجیه اخیر رستم قاسمی چگونه قابل توضیح است؟

تا ۱۲ امشب برای ثبت‌نام طرح نهضت ملی مسکن وقت دارید

چه خود ابراهیم رئیسی و چه حامیان او که اکنون کابینه‌اش را تشکیل می‌دهند از مدت‌ها قبل از انتخابات ریاست جمهوری در خصوص تورم بر دو نکته تاکید داشتند؛ اول اینکه کاهش و کنترل تورم در همین شرایط فعلی امکان‌پذیر است و دوم اینکه برای چنین چیزی برنامه دارند. یکی از ۵ وعده اقتصادی رئیسی در انتخبات ۱۴۰۰ تک رقمی شدن تورم بود. وعده‌ای که او همچنان بر آن اصرار دارد، از جمله در روز ۲۱ آذرماه هنگام تقدیم لایحه بودجه در مجلس اعلام کرد که «تورم تک رقمی را دور از انتظار نمی‌دانیم.» او همین هفته قبل هم در قم بر موضوع توقف تورم تاکید کرده بود. حالا اما سخنان رستم قاسمی نشان می‌دهد که حداقل در بخشی از برنامه‌ریزی‌های بلندمدت دولت و تعیین استراتژی‌های اقتصادی دستگاه اجرایی استمرار تورم نسبتا سنگین برای بیش از یک دهه آینده یک پیش‌فرض تثبیت شده است. پیش فرضی که بر اساس آن برنامه اقساط سنگین طرح نهضت ملی مسکن، آنطور که وزیر مسکن و شهرسازی گفته توجیه پذیر می‌شوند.

این اما اولین بار نیست که رستم قاسمی یکی از مهمترین وعده‌های اقتصادی ابراهیم رئیسی را عملا غیرقابل اجرا عنوان می‌کند. در انتخابات ۱۴۰۰ موضوع ساخت سالانه یک میلیون مسکن هم یکی دیگر از ۵ وعده اقتصادی بزرگ دولت بود اما وزیر مسکن و شهرسازی روز ۲۶ مهرماه، یعنی تنها دو ماه پس از تشکیل دولت بابت آن آب پاکی را روی دست ملت ریخت و گفت: «قرار نیست سالی یک میلیون مسکن بسازیم!»

ابراهیم رئیسی و مقامات اقتصادی دولت او در گزارش صد روزه فعالیت‌شان اصرار داشتند که توانسته‌اند جلوی روند رشد تورم را بگیرند. از جمله احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد گفته بود: «با مراقبت‌هایی که در سه ماه گذشته انجام شده است نرخ ماهانه تورم از ماه‌های ۶, ۷ و ۸ روند کاهشی خود را آغاز کرده و به ۴۱ درصد کاهش یافت.» این در حالی است که در همین مدت یعنی ۱۰۰ روز اول دولت سیزدهم قیمت خودرو حدود 25 درصد، قیمت مسکن ۶ درصد، اجاره بها ۲۱ درصد، قیمت برنج ۲۷ درصد، قیمت گوشت حدود ۱۰ درصد و قیمت لبنیات بیش از ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده است. مهمتر اینکه چشم انداز کند شدن و توقف این روند هم چندان مشخص نیست.

در چنین شرایطی سخنان مورد اشاره رستم قاسمی می‌تواند نشانه واقعیت‌هایی باشد که دولتمردان در اتاق‌های تصمیم‌گیری و دور از فضای تبلیغاتی آن را در محاسبات خود اعمال می‌کنند و بر اساس آن برنامه‌های خود را ارائه می‌دهند. واقعیتی که حکایت از استمرار طولانی‌مدت و سنگین تورم دارد، چیزی کاملا مغایر با شعارهایی که جامعه به طور مرتب مخاطب آن است.