موضوعی که اینروزها بیشتر از قبل شاهد آن هستیم. کودکانی در سطح شهر و معابر عمومی در حال کار هستند. مسالهای که مدتهاست نگرانی فعالان حقوق کودکان را بیشتر کرده است. کودکانی که در چهار راهها در حال پاککردن شیشه، دستفروشی و در کوچهپسکوچههای شهر بسیاری از آنها را در حال زبالهگردی میبینید. تصویری که به گفته شهردار تهران از آنها به عنوان یک باند دیده میشود. علیرضا زاکانی شهردار تهران با تاکید بر اینکه به استثمار کودکان زبالهگرد پایان میدهد، گفته: «تمام این کودکان زبالهگرد زیر نظر یک باند هستند که به زودی آنها را از بین خواهیم برد.» این موضعگیری انتقادات بسیاری را در بین فعالان اجتماعی برانگیخته است. تا جایی که سپیده علیزاده مددکار اجتماعی در گفتوگو با «فراز» تاکید میکند که «شهرداری تهران نسبت به هر نوع آسیب اجتماعی، رویکردی ضداجتماعی دارد.»
علیزاده مدیر موسسه «نور سپید هدایت» در ادامه گفت: «رویکردی که زور، اجبار و تحکمی است. شهردار تهران غالبا اعتقادی به برنامههای اجتماعی ندارد. بیشتر مدیرانی که انتخاب شده و انتخاب میشوند، سابقه فعالیت در حوزههای اجتماعی را ندارند. علیرغم اینکه خیلی از آنها خوب هستند؛ اما تجربه کار شهری و دغدغه اجتماعی را ندارند. کار اجتماعی را با کارهایی که وضعیت آسیبهای اجتماعی را شدیدتر کند، مخلوط میکنند.»
مدیر موسسه نور سپید هدایت با تاکید بر اینکه در دوسال آینده وضعیت بدتر میشود، گفت: «وضعیت اجتماعی به مراتب نسبت به سال قبل خیلی در شرایط بدتری قرار دارد. چون آموزش و پیشگیری اولویت نبوده و کارهایی که در پیشگیری از این شرایط تاثیر داشت، انجام داده نشده است.»
او ادامه داد: «رویکرد شهرداری تهران در مبارزه با کودککار، معتاد، دستفروش و… است. همهچیز را در مبارزه، تعامل با نیروی انتظامی و گرفتن دستور قضایی میبینند. به جای اینکه با NGOها و سازمانهای دولتی که اهدافشان در راستای رفع و کاهش آسیب است در تعامل باشند.»
این مددکار اجتماعی با اشاره به صحبتهای شهردار تهران ادامه داد: «جملاتی که شهردار تهران نسبت به کودکان کار میگوید، تفکر واقعی او است. همان رویکردی که در امور اجتماعی با آن برخورد میکنند، ملاک عملشان هم همین تفکر است. مدیران، حتی افرادی که در معاونتهای اجتماعی و یا اداره آسیبهای مناطق هستند نیز، با همین تفکر و رویکرد انتخاب و منصوب شدهاند. این رویکردی که ما مردم متوجه آن هستیم؛ کارتنخوابها، معتادها، کودکان کار و… نیز متوجه آن میشوند. به دلیل همین رویکردها، این افراد از مراکز شهرداری گریزان هستند. اعتماد نکرده و فرار میکنند. این عوامل باعث مراجعه نکردن افراد به مراکز خدمات دهنده شهرداری، میشود.»
علیزاده با تاکید بر اینکه در خصوص کودکان کار، قطعا ریشه مافیا یک سر آن به خود قراردادها، ناظران و پیمانکارانی که شهرداری انتخاب میکند برمیگردد، گفت: «برای راحت و سادهتر کردن هرچیزی میگویند پشت آن یک مافیایی وجود دارد که نیست. در واقع مافیا با قراردادی که ناظر، برای بکار نگرفتن کودک در آن نظارت نمیکند شکل میگیرد. ناظر با پیمانکار زد و بند میکند و کودک افغان میآورد.»
او ادامه میدهد: «گاهی این بچهها در خود مراکز بازیافت شهرداری اسکان دارند. ما معتقدیم سررشته مافیای زبالهگردی را باید در خود شهرداری جستجو کرد. میشود شهرداری اطلاعی از ساختمانی که دارای لوگو شهرداری است؛ کودکان افغان زبالهگرد میخوابند و لباس تنشان دارای لوگوی شهرداری است نداشته باشد؟ همه اینها بصورت مستند عکس و فیلم وجود دارد.شاید بشود عامه مردم را با این حرفها از اصل موضوع دور کرد؛ اما کسی که در این باره تجربه و عمر کاری دارد را نمیشود هیچجوری قانع کرد»
مدیر موسسه نور سپید هدایت با بیان اینکه خیلی از این کودکان مهاجر هستند؛ البته نه همهی آنها، میگوید: «چیزی که حتی مردم عادی هم در خیابان شاهداند؛ این است که کودکان افغان، کودکان زبالهگرد شهر تهران شدهاند. بدون اینکه شهرداری خودش را موظف بداند ودغدغهای نسبت به این موضوع داشته باشد. البته که همهی کودکان کار افغانی نیستند. بین آنها کودکان ایرانی نیز دیده میشود. فرقی ندارد یک کودک ایرانی یا افغانی باشد. وقتی کودکی مورد تجاوز و تعرض قرار بگیرد باید انسانیت زیر سوال برود و به همین دلیل کاری کرد»
علیزاده در پایان به میانگین سنی کودکان کار اشاره میکند و ادامه میدهد: «میانگین عمر کودکان زبالهگرد نسبت به افراد عادی پایینتر است. یعنی عمر کوتاهتری بخاطر شرایط کارشان دارند . ما به زیر ۱۸ سال، کودک میگوییم. منظور از کودک، فقط یک بچه ۸ ، ۹ ساله نیست. میانگین سنی کودکان افغان زباله گرد شهر تهران، حدود ۱۱ سال است. این باید جای تاسف داشته باشد.»
این خبر تکمیل میشود
هشدار جدی پزشکان و متخصصان عفونی
بررسی دو گروه فیکنیوز
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟
اینفوگرافیک