آیا امام موسی صدر زندانی بشار اسد بود؟

باز شدن درهای زندان صیدنایای سوریه باعث تعجب و تاسف بسیار از شرایط غیرانسانی و قرون وسطایی آن شد. خبرهای عجیب و سخت‌باوری نیز پس از گشوده شدن درها درباره بعضی اتفاقات و افراد زندانی انتشار یافت؛ یکی از این خبرها دیده شدن نام امام موسی صدر بین اسامی افراد محبوس در این زندان مخوف بود.

اولین بار یک کاربر عرب‌زبان چنین خبری منتشر کرد و نوشت:
ما خانواده‌ها و بستگان زندانیان اعلام می‌کنیم که پس از آزادی تعدادی از زندانیان سیدنایا در سوریه اطلاعاتی به دست آمده که نشان می‌دهد آقای موسی صدر هنوز آنجا زنده است.
با این حال شورشیان تاکنون نتوانسته‌اند به طبقه سوم برسند، جایی که دری مخفی آقای صدر را پنهان کرده است.

کاربر دیگری با نام تونی که بین کاربران ایرانی به‌عنوان روزنامه‌نگار لبنانی شناخته می‌شود، نوشت:
تعدادی از زندانیان از جمله #موسی_الصدر در سلولی مخفی در به اصطلاح #زندان_سرخ سیدنایا هستند، هنوز محل نگهداری آنها در داخل زندان مشخص نیست، اما سوابق و اسامی پیدا شده است.
رسوایی‌های زیادی به زودی آشکار خواهد شد.

نکته این‌که روزنامه‌نگار بودن تونی و شخصیت حقیقی او قابل تایید نیست. این کاربر از ۲ سال پیش در توییتر فعال شده و مطالبی ضد حزب‌الله و ضد ایران و نیز اخبار نادرست درمورد سلامتی رهبری ایران منتشر کرده است.
صفحه عربی انقلاب سوری در لبنان در ادامه توییت زد: خبر هنوز تایید نشده است، اما خصومتی که #حافظ_اسد جنایتکار با آقای موسی صدر داشت، منطقی است.

جستجوی امام موسی صدر در زندان‌های قذافی

پس از سقوط حکومت لیبی، امیدی ایجاد شد تا اطلاعی از سرنوشت امام موسی صدر به دست بیاید ولی کشتن قذافی این فرصت را از بین برد.
شهریور ۱۳۹۸ قاضی «حسن شامی» -گزارشگر کمیته رسمی تحقیق درباره ربایش امام موسی صدر- در مصاحبه‌ای با وبگاه «العهد» لبنان، اعلام کرد اطلاعات زیادی دارد که به زنده بودن امام موسی مربوط است. «نبیه بری» -رئیس پارلمان لبنان- هم در یک سخنرانی به مناسبت سالگرد ربایش امام موسی صدر گفت: «در راستای آزاد کردن امام موسی و همراهانش از بازداشتگاه‌های لیبی تلاش می‌کنیم. نتایج تحقیق و اعتراف‌ها نشان می‌دهد او از زندانی به زندان دیگر منتقل شده است.»
حسن شامی گفته بود امام موسی حتماً زنده است و نشانه‌های بسیاری در این مورد وجود دارد و ما بر اساس قاعده عمل می‌کنیم. با این حال بنا به نوشته «الاخبار»، هانیبال قذافی -پسر چهارم قذافی- در طول مدت زندانی بودن، هیچ نوع اطلاعاتی درمورد امام موسی صدر نداد مگر آن‌که آزادی‌اش تضمین شود.

امام موسی صدر که بود؟

امام موسی صدر به‌عنوان رهبر محبوب شیعیان لبنان و مؤسس نخستین سازمان شبه نظامی شیعیان (اَمل) شناخته می‌شد.
سید موسی صدر ۱۴ اسفند ۱۳۰۷ ش در قم به دنیا آمد. پدرش سیدصدرالدین صدر، از علمای برجسته و مبارز قم بود که در نجف تحصیل کرد و پس از مهاجرت به ایران در مشهد ساکن شد. موسی صدر که در قم تحصیل کرده بود، زمستان ۱۳۳۸ پس از دعوت‌های مکرر شیعیان لبنان و با پیشنهاد آیت الله بروجردی، برای بازدید یک ماهه به این کشور سفر کرد. صدر پس از مشاهده اوضاع آشفته و نابسامانی‌های مسلمانان، به‌ویژه شیعیان جنوب لبنان، تصمیم گرفت در آن کشور اقامت و خدمت کند.

او در طول ۲۰ سال اقامت در لبنان، به شهرهای مختلف این کشور سفر کرد. هدف امام موسی صدر ایجاد همزیستی مسالمت‌آمیز میان همه فرقه‌های مذهبی لبنان، کمک به فلسطینی‌ها و تلاش برای پیشرفت آن کشور بود.
«جمعیت بر و احسان» که در سال‌های اولیه حضور صدر در لبنان تاسیس شده بود، با استفاده از حمایت‌های مالی داوطلبان، به فقرای مسلمان و مسیحی لبنان کمک می‌کرد. فعالیت‌های خیریه، اجتماعی و نیز فرهنگی امام موسی صدر (مانند تاسیس مدرسه و مراکز آموزش دینی) او را به یک چهره‌ی محبوب بین تمام مذاهب در لبنان تبدیل کرد.

ناپدید شدن امام موسی صدر

ناپدید و در واقع ربوده شدن امام موسی صدر یکی از اتفاقات پرابهام است که ۴۶ سال پس از آن، هیچ اطلاعاتی درموردش به دست نیامد. او که سفرهایی به کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی داشت، در پی دعوت معمر قذافی به لیبی رفت. صدر ۳ شهریور ۱۳۵۷ وارد این کشور شد ولی ۶ روز بعد یعنی در نهم شهریور ناپدید شد. دولت لیبی اعلام کرد صدر با پرواز ۸۸۱ هواپیمایی آلیتالیا، لیبی را به مقصد ایتالیا ترک کرده است ولی تحقیقات پلیس ایتالیا این ادعا را رد کرد. پلیس از تمامی هتل‌ها، مسافرخانه‌ها و مراکز مرتبط تحقیق و اعلام کرد هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد سید موسی‌صدر وارد ایتالیا شده باشد. خدمه‌ی پرواز آلیتالیا نیز بازجویی‌ شدند ولی هیچ‌کدام به یاد نمی‌آوردند که موسی صدر سوار هواپیما شده باشد.

صادق طباطبایی –خواهرزاده امام موسی صدر- سال ۱۳۵۸ یعنی یک سال بعد، با اطمینان گفت صدر از لیبی خارج نشده و دولت قذافی برای فرار از مسئولیت این ادعا را مطرح کرده است. او همچنین آمریکا را در ناپدیدی و ربایش امام موسی دخیل دانسته و گفته بود: «در این نکته که آمریکا می‌تواند در این توطئه نقشی داشته باشد کوچک‌ترین شکی نیست، ضمنا تقارن مفقود شدن امام موسی صدر با انقلاب ایران که مصادف با ایجاد تضییعاتی برای رهبر انقلاب اسلامی ایران [بود] نشان می‌دهد که این یک توطئه‌چینی بین‌المللی بوده است به این دلیل که امام موسی صدر می‌توانست بازوی انقلاب اسلامی ایران از جهان عرب باشد.»

با این‌که همان زمان واتیکان و دستگاه قضایی ایتالیا و لبنان ورود موسی صدر به ایتالیا را تکذیب کرده بودند، ۲۷ سال بعد یعنی سال ۱۳۸۴ دادگاهی در ایتالیا ادعاهای پیشین پلیس این کشور را کرد. بر اساس تحقیقات فرانکو لونتا، اعلام شد صد وارد خاک ایتالیا و پس از آن ناپدید شده است. هدف از تحقیق و خبرهای جدید این بود که ربوده شدن امام موسی صدر در لیبی را رد کند که با اعتراض شدید حزب امل مواجه شد.

ده سال بعد یعنی سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴ش) سه تن از شاهدانی که سال ۲۰۰۵ ورود امام موسی صدر به ایتالیا را تایید کرده بودند، شهادت خود را پس گرفتند و به دروغ بودن شهادت خود اعتراف کردند. دادستان رم در بیانیه‌ای اعلام کرد: «پس از بررسی همه اسناد گردآوری شده و اسنادی که در پرونده دادگاه موجود است... به این نتیجه می‌رسیم که نباید فرضیه ورود هیئت لبنانی (یعنی امام و همراهانش) به فرودگاه رم را پذیرفت.»

بیانیه خانواده صدر: هیچ‌یک از این اخبار صحت ندارد

پس از گسترش شایعه‌ی زندانی بودن امام موسی صدر در سوریه، خانواده‌ی او با انتشار بیانیه‌ای این مسئله را کاملا رد کردند:

در واکنش به آنچه در شبکه‌های اجتماعی درباره احتمال حضور امام در یکی از زندان‌های سوریه مطرح شده است، لازم به توضیح است که هیچ‌یک از این اخبار صحت ندارد و فاقد هرگونه پایه یا منبع معتبر و قابل اعتماد است.
در هر حال، ما وضعیت را پیگیری می‌کنیم و تمامی رویدادها را زیر نظر داریم، زیرا کاملاً باور داریم که امام و دو همراه ایشان، یعنی شیخ محمد یعقوب و روزنامه‌نگار عباس بدرالدین، همچنان جایی در لیبی در بازداشت به سر می‌برند. این باور بر اساس نتایج تحقیقات قضایی، اظهارات مقامات لیبی پس از انقلاب از جمله اعترافات پسر قذافی و همچنین متن دقیق تفاهم‌نامه رسمی امضاشده در سال ۲۰۱۴ است.
خانواده امام، ضمن ارج نهادن به احساسات پاک دوستدارانی که منتظر بازگشت امام و دو همراه ایشان هستند، از این فرصت استفاده می‌کند و از مقامات لیبی، به‌ویژه دستگاه قضایی، می‌خواهد که با کمیته رسمی پیگیری پرونده همکاری کنند و به وظایف خود طبق تفاهم‌نامه عمل کنند و از سیاست‌های وقت‌کشی، معامله‌گری و نادیده ‌گرفتن تعهدات خود دست بردارند.
در این شرایط حساس و دشوار، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌کنیم حضور امام در لبنان برای کشور، منطقه و حتی جهان ضروری است. به همین سبب از دوستداران امام می‌خواهیم برای بازگشت ایشان و همراهانشان دعا کنند.
همانا خداوند بر هر کاری تواناست.