۶ تلاش ناکام برای عبور از بحران

همزمان با برگزاری دور دوم مذاکرات میان ایران و ایالات متحده در رم، مرور چهار دهه گفت‌وگوی پرتنش و پرفرازونشیب میان دو کشور بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است.

نویسنده

زهرا غفوری

مصطفی نجفی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با فراز با نگاهی به تاریخچه این مذاکرات از دولت موقت بازرگان تا پرونده برجام و رایزنی‌های اخیر، تأکید می‌کند که مذاکره با آمریکا نه یک استثنا، بلکه یک روند مداوم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده است. او می‌گوید که در اغلب این مذاکرات، بدعهدی از سوی آمریکا و مداخلات بازیگران منطقه‌ای—به‌ویژه اسرائیل—نقش کلیدی در بی‌نتیجه ماندن تلاش‌ها داشته‌اند. به گفته نجفی، غنی‌سازی اورانیوم اصلی‌ترین اهرم ایران در میز مذاکره است؛ توقف آن به‌معنای از دست دادن تنها ابزار فشار ایران تلقی می‌شود. او همچنین می‌افزاید که ایران راستی‌آزمایی توسط آمریکا را نمی‌پذیرد و تنها آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مرجع راستی‌آزمایی می‌داند. اختلاف دیگر، بر سر نحوه نگهداری مواد غنی‌شده است؛ آمریکا خواهان انتقال آن به کشور ثالث است، اما ایران بر نگهداری آن در داخل کشور با نظارت شدید تأکید دارد، تا در صورت بدعهدی مجدد آمریکا، بتواند آن را به چرخه بازگرداند. از نگاه نجفی، بحث موشکی نیز از خطوط قرمز قطعی ایران در مذاکرات است و هشدار می‌دهد که در صورت شکست مذاکرات، اسرائیل ممکن است آمریکا را به سمت اقدام نظامی علیه ایران سوق دهد. نجفی معتقد است اگر تهدیدی جدی علیه کشور شکل بگیرد، ممکن است دکترین هسته‌ای ایران تغییر کند.