مذاکره ایران و آمریکا

مردم نگرانند. هنوز داغ جنگ ۱۲‌روزه بر سینه‌هاست و حالا حرف از مذاکره به میان آمده است. افکار عمومی نه‌فقط نگران‌ که از تکرار تجربه‌های تلخ گذشته خشمگین است و حق دارد.

اسنپ بک یا مکانیسم ماشه چیست؟ ایران چطور از این مکانیسم برای افزایش غنی‌سازی استفاده کرد؟ چرا برجام یک توافق تاریخی بود؟ در این ویدیو به این پرسش‌ها پاسخ دادیم.

حجت الاسلام و المسلمین مسیح مهاجری در روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: طبیعی است که درباره مذاکره کردن با دولت‌هائی که شرور، زورگو، زیاده‌خواه و دارای خوی سلطه‌طلبی هستند، نقطه ‌نظرهای متفاوتی در سطح جامعه وجود داشته باشد.

 عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مذاکرات در شرایط فعلی را بی‌معنا دانست و گفت: باید اقدامات آمریکا و اسرائیل توسط سازمان‌های بین المللی محکوم و آژانس نیز طبق قانون آنها را محاکمه کند.

حسین شریعتمداری نوشت: اگرچه خسارت‌بار بودن مذاکره با آمریکا پیش از این نیز به وضوح قابل درک بود ولی می‌توان - با خوشبینی- افراد و جریاناتی را که بر طبل مذاکره می‌کوبیدند، فریب‌خورده تلقی کرد ولی اکنون، با جرأت و بدون کمترین تردیدی می‌توان گفت؛ کوک‌کردن ساز بد صدای مذاکره با آمریکا، اگر «خیانت» نباشد، که هست، نشانه غیر‌قابل انکاری از «حماقت» است و صد البته خائن و احمق، دو روی یک سکه‌اند!

کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی‌سازی راه‌حلی است که به نظر می‌رسد واشنگتن به تهران پیشنهاد داده تا مناقشه بر سر برنامه هسته‌ای ایران بخوابد. هرچند این طرح پیش از این نیز مطرح شده بود، اما حضور مستقیم آمریکا و پیشنهاد همکاری با کشورهای عربی، این بار امکان عملی کردن این ایده را بیشتر کرده است. هم‌زمان روزنامه نیویورک تایمز به نقل از دو مقام ایرانی که البته نام آ‌ن‌ها را فاش نکرده مدعی شده ایران در دور آتی مذاکرات بنا دارد یکی از دو جزیره کیش یا قشم را به عنوان محل این کنسرسیوم به طرف آمریکایی پیشنهاد کند.

رئیس جمهور با اشاره به نگاه کرامت‌محور دولت در قبال مردم گفت: هیچ‌گونه رفتار و اقدام سلبی در مواجهه با مردم در دستور کار دولت نیست و تمام تلاش ما آن است که مردم احساس کنند این دولت برای خدمت به آنها آمده، نه برای منافع شخصی یا جناحی.

ایران‌ایر، که روزی نماد غرور ملی بر فراز آسمان ایران بود، امروز با ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بدهی، سومین ابربدهکار بانکی کشور شده است؛ داستان صعود و سقوط این برند ملی، روایتی از افتخار، تحریم و بی‌تدبیری است.

مذاکرات فنی میان ایران و آمریکا به روز شنبه هفته پیش‌رو موکول شد. مذاکراتی که به گفته عباس عراقچی وزیر خارجه ایران قرار است چارچوب کلی برای توافق احتمالی را فراهم کند. تا اینجا بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که مذاکرات ایران و آمریکا روبه‌جلو بوده است. فداحسین مالکی، نماینده زاهدان و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با فراز، تاکید می‌کند که اجماعی پیرامون این مذاکرات در کشور شکل گرفته که می‌تواند امتیاز مهمی برای آن باشد.

همزمان با برگزاری دور دوم مذاکرات میان ایران و ایالات متحده در رم، مرور چهار دهه گفت‌وگوی پرتنش و پرفرازونشیب میان دو کشور بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است. مصطفی نجفی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با فراز با نگاهی به تاریخچه این مذاکرات از دولت موقت بازرگان تا پرونده برجام و رایزنی‌های اخیر، تأکید می‌کند که مذاکره با آمریکا نه یک استثنا، بلکه یک روند مداوم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده است. او می‌گوید که در اغلب این مذاکرات، بدعهدی از سوی آمریکا و مداخلات بازیگران منطقه‌ای—به‌ویژه اسرائیل—نقش کلیدی در بی‌نتیجه ماندن تلاش‌ها داشته‌اند. به گفته نجفی، غنی‌سازی اورانیوم اصلی‌ترین اهرم ایران در میز مذاکره است؛ توقف آن به‌معنای از دست دادن تنها ابزار فشار ایران تلقی می‌شود. او همچنین می‌افزاید که ایران راستی‌آزمایی توسط آمریکا را نمی‌پذیرد و تنها آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مرجع راستی‌آزمایی می‌داند. اختلاف دیگر، بر سر نحوه نگهداری مواد غنی‌شده است؛ آمریکا خواهان انتقال آن به کشور ثالث است، اما ایران بر نگهداری آن در داخل کشور با نظارت شدید تأکید دارد، تا در صورت بدعهدی مجدد آمریکا، بتواند آن را به چرخه بازگرداند. از نگاه نجفی، بحث موشکی نیز از خطوط قرمز قطعی ایران در مذاکرات است و هشدار می‌دهد که در صورت شکست مذاکرات، اسرائیل ممکن است آمریکا را به سمت اقدام نظامی علیه ایران سوق دهد.

سخنگوی دولت، با انتشار یادداشتی در شبکه اجتماعی ایکس، به اظهارات روز گذشته رهبر انقلاب واکنش نشان داد.

رضا نصری حقوقدان بین الملل با انتشار پستی در ایکس درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا و موضع کشورهای منطقه نوشت: اجماع بی‌سابقه منطقه‌ای بر دیپلماسی، معادلات راهبردی را بازتعریف می‌کند. این همگرایی، پیامی قاطع به اخلال‌گران بالقوه ارسال می‌کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان این که «احتمالاً دور بعدی مذاکرات جایی غیر از عمان خواهد بود»، موضع اصلی ایران در مذاکرات را رفع تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی دانست و از سفر اواخر این هفته عراقچی به مسکو خبر داد.

رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی گفت که ایران و آمریکا اراده‌شان بر این است که این مذاکرات به یک جمع‌بندی مثبت برسد، چون اگر غیر از این باشد، مسائل بغرنج‌تر می‌شود و هر چه زمان بگذرد به پیچیدگی این مسائل افزوده می‌شود.

پیامد مذاکره با آمریکا بر بازارهای ایران ملموس بوده است. آنقدر که نرخ دلار یک روز پس از پایان دور نخست مذاکرات در عمان، حدود ۲۲ هزار تومان کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که برخی از نمایندگان مخالف مذاکره که اغلب به جریان پایداری و تندرو نزدیک هستند، در جریان استیضاح ناصر همتی وزیر اقتصاد، تاثیر مذاکره بر اقتصاد ایران را انکار می‌کردند. مهرداد لاهوتی نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه و نماینده لنگرود در مجلس تاکید می‌کند که حالا آثار اقتصاد مذاکره مشهود است و همه باید با تصمیم حاکمیت در این زمینه همراهی کنند.

دور نخست مذاکرات ایران و آمریکا آغاز شد. مذاکراتی که نگاه‌های بسیاری در ایران و جهان به آن دوخته شده و تحلیل‌گران داخلی و خارجی روند و نتایج آن را مورد بررسی قرار داده‌اند. چراکه پیامد این مذاکرات فراتر از مرزهای ایران و حتی فراسوی منطقه غرب آسیاست. ابوالقاسم دلفی دیپلمات و سفیر پیشین ایران در فرانسه در گفت‌وگو با فراز، زمینه و ابعاد این مذاکرات را مورد بررسی قرار می‌دهد و به پرسش‌ها پیرامون روند و نتایج آن پاسخ می‌دهد.

شنبه موعود آمد؛ اولین دور از مذاکرات میان آمریکا و ایران در عمان پس از حدود دو ساعت و نیم به پایان رسید. هرچند نمایندگان دو کشور در مسقط حضور داشتند، این مذاکرات به صورت غیرمستقیم با میانجی‌گری مقامات عمان انجام شد و در نهایت روسای هیئت ایرانی و آمریکایی برای دقایقی با یکدیگر گفتگو کردند. این مذاکرات قرار است هفته آینده ادامه یابد. با این حال، در شرایطی که تنش‌ها میان ایران و آمریکا آرام نگرفته و خواسته‌های طرفین ضدونقیض است، هنوز روشن نیست مذاکرات چگونه پیش رود و چه نتیجه‌ای در پی داشته باشد.