امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، روز پنجشنبه اعلام کرد که مکانیسم ماشه به معنی بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران فعال خواهد شد. ساعاتی پس از آن نیز اعلام شد که شورای امنیت سازمان ملل ۱۰ صبح روز جمعه به وقت نیویورک برای رایگیری درباره پیشنویس مرتبط با بازگشت تحریمها علیه ایران تشکیل جلسه میدهد. انتظار میرود این پیشنویس نتواند ۹ رای موافق لازم را بهدست آورد یا وتو نشود و به این ترتیب تحریمها تا ۱۰ روز دیگر دوباره برقرار میشوند.
اظهارات مکرون در مصاحبه با کانال ۱۲ اسرائیل نیز نشان میدهد تلاشها برای رسیدن به توافق میان قدرتهای اروپایی و جمهوری اسلامی ایران موفق نبوده است.
مکرون در پاسخ به این سوال کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل که آیا «بازگشت فوری» قطعی است گفت: «بله، فکر میکنم همینطور است، چون آخرین خبرهایی که از ایرانیها داریم جدی نیست.» او افزود: عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی «تلاش کرده پیشنهاد منطقی» برای رسیدن به توافق با قدرتهای اروپایی بدهد، اما حمایت دیگران را دریافت نکرده است.
عراقچی در پیامی در این زمینه در حساب اکس خود نوشت که روز چهارشنبه پیشنهاد «جدی» را ارایه کرده است، اما به جزئیات این پیشنهاد دقیقه نودی اشاره نکرد.
لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال، به نقل از منابع خود درباره محتوای این پیشنهاد نوشت: عراقچی میگوید پیشنهاد «جدی» ارایه کرده، اما واکنش اروپا نشان میدهد که رضایت ندارد. به گفته نورمن، تهران در این پیشنهاد اعلام کرده که با ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ ملاقات میکند و در مقابل آمریکا باید تضمین بدهد که حمله نمیکند و اروپا نیز مهلت مکانیسم ماشه را تمدید کند. بریتانیا، فرانسه و آلمان در پیشنهاد خود به تهران برای به تعویق انداختن مکانیسم ماشه گفتند بودند که ایران باید مستقیم با آمریکا مذاکره کند. اما نورمن میگوید که تهران در پیشنهاد خود نگفته که بهطور مستقیم با ویتکاف رایزنی میکند یا غیرمستقیم. به گفته نورمن، این رایزنیها بر سر انهدام یا رقیق کردن ذخایر اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی در مقابل پایان قطعنامه ۲۲۳۱، حذف گزینه مکانیسم ماشه و لغو تحریمها خواهد بود. یکی دیگر از خواستههای اروپا برای تمدید مهلت مکانیسم ماشه این بود که تهران سرنوشت ذخایر اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰ درصد را مشخص کند و با بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند. در مقطعی از این پیشنهاد نیز گفته شده که درباره شکل نهایی توافق هستهای صحبت میشود.
به گفته نورمن، تهران اعلام کرده که درباره آژانس امتیازی برای ارایه ندارد چرا که در قاهره با رافائل گروسی، مدیر اکسیوس نیز در این زمینه مینویسد، اوایل این هفته، تهران پیشنهاد جدیدی به فرانسه، آلمان و بریتانیا ارسال کرد تا در ازای اقداماتی در برنامه هستهای و از سرگیری مذاکرات با آمریکا مهلت بازگشت فوری چند ماه تمدید شود.
در جلسه روز جمعه شورای امنیت بر سر تحریمهای ایران چه اتفاقی میافتد؟
اکسیوس نیز در این زمینه مینویسد، اوایل این هفته، تهران پیشنهاد جدیدی به فرانسه، آلمان و بریتانیا ارسال کرد تا در ازای اقداماتی در برنامه هستهای و از سرگیری مذاکرات با آمریکا مهلت بازگشت فوری چند ماه تمدید شود.
یک منبع آگاه به خبرنگاران گفت: «اروپا پیشنهاد اخیر را از نظر محتوا کافی نمیدانند، زیرا اقداماتی گسترده مثل تمدید مهلت مکانیسم ماشه یا لغو آن حسن نیت و جدیت ایران را میطلبد، اما هیچ اقدام عملی از سوی تهران وجود ندارد.»
به این ترتیب انتظار میرود رای نشست روز جمعه شورای امنیت به بازگشت تحریمها باشد.
برخی مقامات تهران تهدید کردهاند که در واکنش به بازگشت تحریمها از پیمان منع اشاعه هستهای، انپیتی خارج میشوند، اما دیپلماتهای اروپایی معتقدند تهران تا آن حد پیش نخواهد رفت.
در گفتوگوی فراز با دو نماینده مجلس بررسی شد: