برنده نوبل شیمی ۲۰۲۵، تابعیت عربستان سعودی دارد

کمیته نوبل اعلام کرد که جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۵ به عمر یاغی، پژوهشگر آمریکایی اردنی‌تبار، ریچارد رابینسون، استاد بریتانیایی دانشگاه ملبورن استرالیا و سوسومو کیتاگاوا ژاپنی اهدا می‌شود.

بر اساس بیانیه کمیته نوبل، این سه دانشمند برای پژوهش‌هایشان در زمینه «توسعه ساختارهای فلزی ارگانیک در اشکال مولکولی جدید» شایسته دریافت این جایزه‌اند.

در این بیانیه آمده است که «این سازه‌ها با ساختارهای فلزی ارگانیک می‌توانند برای بازیافت آب از هوای بیابان‌ها، جدا کردن دی‌اکسید از کربن، ذخیره گازهای سمی یا تسریع واکنش‌های شیمیایی» به کار روند.

پس از اعلام این خبر،‌ خبرگزاری العربیه در گزارشی نوشت که عمر یاغی، در سال ۲۰۲۱ تابعیت عربستان سعودی را دریافت کرده است.

به گزارش این رسانه،‌ این دانشمند در سال گذشته نیز جایزه نابغه عرب ۲۰۲۴ را دریافت کرد.

عمر یاغی، متولد امان در سال ۱۹۶۵، یک آمریکایی‌ــ‌اردنی‌ است که فلسطینی‌تبار دانسته می‌شود. او که به عضویت آکادمی ملی علوم ایالات متحده و آکادمی ملی علوم آلمان درآمده است، از مشهورترین و برجسته‌ترین دانشمندان و مهندسان جهان در زمینه شیمی شناخته می‌شود.

یاغی تحصیلاتش را در کالج اجتماعی هادسون‌ ولی در ایالات متحده آغاز کرد و سپس در دانشگاه آلبانی ادامه تحصیل داد. او در سال ۱۹۹۰ مدرک دکترای شیمی خود را از دانشگاه ایلینوی دریافت کرد. پس از آن، از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ عضو هیئت علمی دانشگاه هاروارد بود، سپس در دانشگاه آریزونا، دانشگاه میشیگان تدریس کرد تا اینکه در سال ۲۰۱۲، به دانشگاه کالیفرنیا نقل مکان کرد.

یاغی به دلیل بنیان‌گذاری رشته شیمی شبکه‌ای شناخته می‌شود که بر پیوند دادن بلوک‌های سازنده مولکولی و کاربرد آ‌نها در چارچوب‌های فلزی‌ــ‌آلی (MOFs) تمرکز دارد.

این دانشمند در طول دوران حرفه‌ای خود جوایز بین‌المللی متعددی از جمله جایزه بین‌المللی ملک فیصل در شیمی (۲۰۱۵)، جایزه مصطفی در فناوری نانو و علوم نانو، جایزه جهانی علوم آلبرت انیشتین و مدال تعالی درجه ۱ ملک عبدالله دوم در سال ۲۰۱۷ را دریافت کرده است.

پروفسور یاغی که در سال ۲۰۱۱ به عنوان دومین شیمی‌دان برتر جهان رتبه‌بندی شد، در سال ۲۰۱۵ نیز نامزد دریافت جایزه نوبل شیمی شده بود.

جایزه نوبل که قدمت آن به بیش از یک قرن می‌رسد، از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد اهدا می‌شود و برندگان جایزه‌ای به مبلغ ۱۱ میلیون کرون سوئد، معادل ۱.۲ میلیون دلار آمریکا، دریافت می‌کنند.

این جوایز را که اولین بار در سال ۱۹۰۱ اهدا شدند، آلفرد نوبل، مخترع دینامیت و تاجر ثروتمند سوئدی، ایجاد کرد و به برگزیدگان دارای دستاوردهایی در عرصه‌های علم، ادبیات، صلح و همچنین اقتصاد اعطا می‌شود. جوایز نوبل را پادشاه سوئد در مراسمی در استکهلم به برندگان اهدا می‌کند و پس از آن یک ضیافت مجلل در تالار شهر به افتخار آنان بر پا می‌شود.