ارز نیمایی

نایب رئیس شورای مرکزی مجمع ملی کشاورزی از گم شدن یک میلیون تن برنج در سال ۱۴۰۱ خبر داد. روزنامه اینترنتی فراز به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخته و مسئولان اصلی این پرونده را مشخص کرده است. همچنین ارزش و قیمت برنج های گم شده را محاسبه کرده است و ریشه اصلی فساد برنج های گم شده را نیز بررسی کرده است.

با وجود تخصیص میلیاردها دلار ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی از جمله شیرخشک، این کالای حیاتی در اردیبهشت ۱۴۰۴ با افزایش قیمت ۵۲.۵ درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده است؛ رشدی فراتر از دلار آزاد در کشور. این تناقض، پرسش‌های جدی درباره اثربخشی سیاست ارز ترجیحی و سرنوشت واقعی یارانه‌های ارزی در بازار داخلی ایجاد کرده است.

 عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: حذف ارز نیمایی و جایگزینی آن با ارز بازار توافقی قیمت مواد اولیه تولید را بالا برده و در این شرایط تولیدکنندگان لوازم خانگی چاره‌ای جز تعدیل قیمت‌ها ندارند.

تاسیس شرکت هواپیمایی در شرایط تحریمی و بهره‌گیری از رانت به چنان ایده جذابی تبدیل شده که بر اساس اطلاعات موجود، ۲۴ شرکت هواپیمایی مسافربری در ایران فعالیت می‌کنند. این در حالی است که تعداد مجموع ۲۲۸ هزار پرواز سالانه با این تعداد از شرکت‌های هواپیمایی متناسب نیست. در وضعیت فعلی، چرا صنعت هواپیمایی به حوزه‌ای بسیار جذاب و پر مشتری تبدیل شده است؟ «بیش‌اظهاری» کلیدواژه‌ای مهم برای پاسخ به این سوال است.

 سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: امروز سامانه نیما متوقف می‌شود و تمام معاملات ارز در کشور صرفا از طریق مرکز مبادله و بازار ارز تجاری صورت می‌گیرد.

حذف قیمت‌گذاری دستوری از بازار ارز، یکی از نخستین اقدامات تیم اقتصادی دولت چهاردهم بود که بلافاصله پس از تحویل دستگاه‌های اجرایی، عملیاتی شد. در سال‌های گذشته، نظام چند نرخی ارز که در ابتدا قرار بود به سود مصرف‌کننده و جلوگیری از گرانی کالاهای اساسی تمام شود، شبکه‌ای از رانت گسترده را برای واردکننده‌ها و صادرکننده‌ها خلق کرد. به اذعان سخنگوی دولت چهاردهم، ارز چند نرخی و قیمت‌گذاری دستوری در سامانه نظام یکپارچه ارزی از سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ بیش از ۷۰۰ هزار میلیارد تومان رانت توزیع کرده بود. از سوی دیگر طبق بررسی‌های فراز، در تمام این‌ سال‌ها، هیچ کالایی از جمله کالاهای اساسی با قیمت ارزهای دولتی به دست مصرف‌کننده ایرانی نرسیده است. به عبارت دیگر، سیاست‌گذاری ارزی در نظام اقتصادی ایران در سال‌های اخیر به یک بازی دو سر باخت برای دولت و مردم و معادله‌ای تمام سودآور برای واردکننده‌های کالا تبدیل شده بود. با این وجود، عده‌ای که در فضای عمومی به عنوان اقتصاددان شناخته‌شده‌اند، در تمام ۵ ماهی که سیاست‌های تازه ارزی آغاز شده، با تمام قوا در برابر اصلاح اقتصادی ایستادگی کرده‌اند. در گفت‌وگوی «محمد مهدی‌آبادی» و «احمد جانجان» در فراز، ابعاد این موضوع موشکافی شده است. روزنامه اینترنتی فراز آماده است تا فرصتی را برای آنان که نام‌شان در این گفت‌وگو برده شده، برای پاسخگویی فراهم کند.

در ادامه مخالفت‌ها با ایجاد بازار توافقی به منظور جلوگیری از توزیع رانت در بازار نیمایی، مجمع تشخیص مصلحت نظام در حالی مخالفت خود را با اجرای این طرح اعلام کرد که روز شنبه، «فاطمه مهاجرانی»، سخنگوی دولت چهاردهم به صراحت اعلام کرده بود که بین سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، بیش از ۷۰۰ هزار میلیارد تومان رانت در این سامانه توزیع شده است.

افزایش نرخ دلار در روزهای گذشته واکنش‌های بسیاری در پی داشته است. نمایندگان مجلس در جلسه غیرعلنی از بانک مرکزی خواستند تا از اختیارات خود برای مداخله و نظارت بر بازار ارز استفاده کند. در این میان ارز نیمایی و فاصله آن با دلار آزاد که محملی برای استفاده از رانت و سودجویی بود نیز با تلاش وزیر اقتصاد و پیشنهاد وزارت اقتصاد حذف شده و سامانه‌ ارز تجاری جایگزین آن شده است. اما این سامانه چطور کار می‌کند و چگونه باید از منحرف‌شدن آن جلوگیری کرد؟ مهدی طغیانی نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با فراز در این زمینه توضیحاتی می‌دهد.

حملات گسترده به وزیر اقتصاد، بیشتر از سوی گروه‌هایی صورت می‌گیرد که به نوعی از وضعیت موجود سود می‌بردند. نمایندگان گروه‌های سیاسی و اقتصادی که از سیستم‌های رانتی و تک‌نرخی بودن ارز بهره‌مند بودند، از این تغییرات عصبانی شده‌اند و در تلاشند تا از طریق تخریب چهره وزیر اقتصاد، اصلاحات را به عقب برگردانند.

تصمیم دولت مبنی بر حذف ارز نیمایی و جایگزینی آن با «ارز تجاری» یا «توافقی» خطر افزایش تورم و در پی آن فشار اقتصادی بیشتر بر معیشت مردم را به همراه خواهد داشت.

اگر چه تصمیم بانک مرکزی برای حذف ارز نیمایی ممکن است در بلندمدت به شفافیت بیشتر بازار ارز کمک کند، اما پیامدهای کوتاه‌مدت آن، بویژه در شرایط تورمی و فشار بر معیشت عمومی، نیازمند بررسی دقیق و شفافیت بیشتر در اجرای آن است .

 نرخ ارز نیما از امروز شنبه ۲۴ آذرماه ۱۴۰۳ به تاریخ پیوست، از اول بهمن ماه نیز سامانه نیما به‌طورکلی برچیده خواهد شد.

وزیر اقتصاد گفت: «سیاست جدیدمان این است که بازار به نرخ نیما نزدیک شود، هم دلار نیما را افزایش می‌دهیم و هم نرخ بازار را کاهش می‌دهیم.»

عبدالناصر همتی رئیس پیشین بانک مرکزی در یادداشتی در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: براساس گزارش مسوولان بانک مرکزی در طول سال گذشته یعنی ۱۴۰۲، مبلغ ۶۹میلیارد دلار ارز با نرخی بسیار پایین‌تر از نرخ ارز در بازار، برای واردات تامین شده است.

دبیر انجمن واردکنندگان لاستیک گفت: با توجه به ثابت ماندن تعرفه اگر نرخ ارز نیمایی تغییری نکند افزایش قیمتی نخواهیم داشت.

کمبود دارو و تجهیزات پزشکی سال‌ها است که به یکی از بحران های جدی حوزه بهداشت و درمان ایران تبدیل شده اما در یکسال گذشته بحران شدیدتر شده است. عدم پیگیری و سیاست گذاری صحیح وزارت بهداشت در تامین ذخایر استراتژیک، فاجعه کمبود تجهیزات و ملزومات پزشکی را کاملا آشکار نموده و هشدار متخصصین و روسای هیات ها و انجمن های علمی سلامت محور، گوش شنوایی ندارد. در بسیاری از کالاهای قلبی و عروقی، ارتوپدی، چشم پزشکی، جراحی عمومی و ترمیمی دچار کمبود جدی و خطرناک هستیم. اگر این مساله بر همین منوال با بی اعتنایی دولتمردان و سیاستگذران مواجه شود باید منتظر سونامی در حوزه سلامت وبهداشت باشیم.

ارز نیمایی از ۱۵ فروردین ماه جاری به ۲۸ هزار تومان و ۵۰۰ تومان تغییر کرده است. این امر بازار سرمایه و بورس کالا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اختلاف ۷۰ درصدی نرخ ارز نیما با بازار آزاد، کنترل نرخ را مشکل و صرفاً رانت می‌سازد. اگر اصرار بر ۴۲۰۰ جدید (۲۸۵۰۰) برای کالا‌های اساسی دارند، آن را تثبیت، ولی نرخ نیما و آزاد را به هم نزدیک کنید.

با آغاز مذاکرات وین و در نهایت، نیمه‌تمام ماندن این مذاکرات، در چند روز اخیر شاهد افزایش ناگهانی نرخ ارز، به‌ویژه دلار بوده‌ایم، اتفاقی که بازار و اقتصاد کشور را دچار التهاب کرده و به‌خصوص تاثیرات منفی در بخش تولید گذاشته، از آن جهت که برخی تولیدکنندگان، دست نگه داشته و از خرید و فروش مواد اولیه و تولیدات، خودداری می‌کنند تا نرخ ارز به وضعیت با ثباتی برشد. از سوی دیگر افزایش نرخ ارز، بر قیمت انواع کالاهای سبد معیشتی مردم نیز، شوک‌هایی وارد کرده و موجب افزایش قیمت برخی کالا شده است. در رابطه با بروزاین التهاب و این‌که آیا، نرخ ارز، هم‌چنان افزایش خواهد یافت و یا دولت تدابیری در این مورد خواهد اندیشید، خبرنگار پارلمانی «فراز» گفت وگویی داشته است با محمد رضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس.

آمار جدید بانک جهانی که طی آن تولید ناخالص داخلی ایران به قیمت جاری ظرف سه سال در حدود نصف شده و اقتصاد ایران ازحدود بیستمین اقتصاد دنیا به مقام 51 سقوط کرده.