میراث روشنفکری چپ در ایران سویه های غریبی پیدا کرده و به تازگی به سمت ائتلافی مخفی و رازآلود با مافیا و صاحبان ابزارتولید پیش رفته که در نوع خود بی نظیر است. در این جُستار با کمک گرفتن از منطق درونی نظریه اقتصادی مارکسیسم توضیح خواهیم داد که چگونه مارکسیستهای بومی به جای حمایت از حقوق کارگر و نیروی کار، در ائتلاف با راست و صاحبان سرمایه و ابزارتولید -که از نیرویکار خارجی افغان -استفاده میکنند، در پی کسب هر چه بیشتر ارزش اضافی هستند ولی با پرده ای از ایدئولوژی (فریادهای زهرآگین به اصطلاح ضدنژادپرستی)خواهان باقی ماندن میلیونها مهاجر غیرقانونی و حتی واردات بیشتر کارگرانی هستند که از صنایع غیرمولّد تا حوزههای پرسود دیگر فعالیّت میکنند و یا در واحدهای خدماتی مربوط به خُرده بورژوازی (مانند رستورانداری) با حداقل حقوق یک کارگر ایرانی، مورد بهرهکشی قرار میگیرند.
نشست اخیر در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با تمرکز بر نقد سیاستهای مهاجرتی ایران برگزار شد. با این حال، محتوای این نشستها و واکنشهایی، چون تیتر جنجالی روزنامه شرق، بازتابی دقیق از واقعیتهای حقوقی و سیاسی پیرامون مهاجران نیستند.
تحصیل، حق هر کودک در جهان است و تضمین آن گامی مهم در جهت توسعه انسانی و عدالت اجتماعی است. هیچ کودک بیگناهی نباید به دلیل محل تولد یا وضعیت مهاجرت والدینش از آموزش محروم شود. جامعه جهانی موظف است امکانات لازم برای تحقق این حق را در سطحی فراگیر فراهم آورد. اما این اصل نباید به گونهای اجرا شود که ظرفیتهای آموزشی یک کشور در معرض فروپاشی قرار گیرد. هنگامی که جمعیت مهاجران غیرقانونی در یک کشور از حد توان زیرساختها و منابع ملی فراتر میرود، نهتنها کیفیت خدمات آموزشی برای همه کاهش مییابد، بلکه شهروندان همان کشور نیز از حقوق اساسی خود از جمله آموزش محروم میشوند.
روز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت، سایت خبری «انصاف نیوز» میزگردی با عنوان ایران و مهاجران افغان برگزار کرد. «مازیار خسروی»، سردبیر روزنامه اینترنتی فراز، یکی از مهمانان این میزگرد بود. در ادامه بخشهایی از صحبتهای او میآید، اما قبل از آن نیاز است در خصوص برگزاری این نشست، به چند نکته اشاره شود.
مصطفی هاشمی طبا، معاون دولت اصلاحات میگوید: تصمیمات سخت، یکی دوتا نیست. وقتی هم که به یک موضوع میپردازیم از موضوع دیگر غافل میشویم. تصمیم سخت این است که بپرسیم میخواهیم چه کارکنیم؟
اسکندر مومنی وزیر کشور درمورد اتباع خارجی گفت: سال گذشته بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از اتباع غیر مجاز بازگردانده شدند، ظرفیت ما در پذیرش اتباع با وجود مشترکات تاریخی و فرهنگی مشخص و محدود است.
روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: چند سال است که رسانهها، جامعهشناسان، فعالان سیاسی، خانوادههائی که به شکلهای مختلف خطر حضور اتباع افغانستانی و اقدامات آنها را با تمام وجود خود لمس کردهاند با فریاد بلند از مسئولین دولتی میخواهند اقدامی جدی برای اخراج آنان به عمل آورند ولی متأسفانه به این فریاد بلند کمترین توجهی نمیشود.
از زمان پایان مهلت دولت پاکستان برای خروج اتباع افغانستانی در اواسط فروردین، آمارهای رسمی از بازگشت ۴۵ هزار افغان ظرف ۱۰ روز گذشته به کشور خود حکایت دارد.
ناکارآمدی نظام آمار در ایران همواره دردسرساز بوده و به بخشی جداناپذیر از واقعیتهای ساختاری در کشور تبدیل شده است. همین ناکارآمدی، اما در فقره تعداد مهاجران افغانی در ایران، دردسرساز شده و بعید نیست که بحرانهایی را نیز در پی داشته باشد.
با وجود مخالفتهای گسترده افکار عمومی، لایحه ساختار، وظایف و اختیارات سازمان ملی مهاجرت روز ۲۸ بهمن ۱۴۰۳ برای انجام تشریفات قانونی به مجلس شورای اسلامی فرستاده شد.
سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران امروز یکشنبه به افغانستان سفر کرد. سفری که گفته شده در آن مسائل دوجانبه از جمله بحث حقابه ایران و بازگشت مهاجران غیرقانونی افغانی به افغانستان در آن مطرح شده است. این در حالی است که در سه سال گذشته حکومت طالبان در مسائل مختلف اعم از حقابه رویکردی خصمانه نسبت به ایران داشتند. محمد امیر، نماینده اهواز در گفتوگو با فراز میگوید که با وجود سیاستهای حکومت طالبان از زمان روی کار آمدن ایران تلاش میکند تا روابط به دور از تنشی با همسایه خود داشته باشد.
«تشدید قومگرایی» و «کشیدن مرز میان ایرانی و افغانی» را مخالفان ساماندهی اتباع در ایران، زیاد به کار میبرند، اما چگونه افغانیهای مقیم ایران نسبت به تشدید مرز میان دو ملت رضایت دارند و به تشدید آن دامن میزنند؟
اکنون که بحث ساماندهی پناهندگان افغان مطرح است و قوانین سازمان ملی مهاجرت در شرف تدوین است، بهتر است که به بحث هویت مهاجرین افغان که قانونمند در ایران زندگی میکنند، توجه صورت گیرد.
گرچه ایران باوجود ناترازیهای گسترده، تحریمها و مشکلات اقتصادی همواره با گشادهرویی، مهربانی و عطوفت مهاجران را پذیرفته اما هیچ نمونه خارجی وجود ندارد که یک کشور نسبت به ورود حجم گستردهای از اتباع غیرمجاز خارجی بیتفاوت باشد.
استاندار تهران با اشاره به تلاش برای تسریع بخشی در بازگشت اتباع غیر مجاز گفت: توصیه می شود غیرمجازها با خود اظهاری به صورت انفرادی و خانوادگی به کشورشان بازگردند.